O’zingizni aybdorlikdan ozod qiling

O’zimizdagi kamchiliklarni izlash, o’zimizning pastligimiz haqida qayg’urish, ehtimol xayoliy – bu ko’pchiligimizning va hatto psixoterapevtlarning ishidir. “Men bolaligimdan qo’shnilarimni xursand qilishim kerakligini o’rganganman, degan fikrdan hech qachon xalos bo’lmaganman”, deb tan oladi oilaviy psixolog Elena Ulitova. “Men bu fikrga mos kelmasam, ichki tanqidchim menga hujum qiladi va ayblaydi. Bu og’riqli tajriba! Professional psixoterapiya menga nima bo’layotganini tushunishga va bu “ovozni” tan olishga o’rgatdi, lekin men uni o’chira olmayman.

Va psixoanalitik Virjiniya Meggl shunday deb eslaydi: “Bolaligim davomida o’zimni noto’g’ri his qilganman. Har soniyada kimnidir xafa qilmaslik haqida o’ylashim kerak edi. Keyinchalik men bu juda kamdan-kam hollarda ekanligini angladim. Va mening ishimda men bu tuyg’u eng keng tarqalgan va ayni paytda uni boshdan kechirganlar uchun qiyin ekanligini payqadim.

Psixologiya asosan firibgar va qotil boshidan kechiradigan haqiqiy, asosli tuyg’udan ko’ra, bizni hech qanday sababsiz azoblaydigan “noqonuniy” aybdorlik hissi bilan shug’ullanadi.

Aytgancha, ba’zi jinoyatchilar qonunni buzishga haqli deb hisoblaydilar. Agressiya qurbonlarining ba’zilari esa o’zlarini haqorat bilan qiynashadi: ular o’zlarini etarlicha himoya qilmadilar, ular ehtiyotkorroq bo’lishlari, boshqacha kiyinishlari kerak edi …

BEZOVTA QILUVCHI MUKAMMALLIK

Freydning fikriga ko’ra, aybdorlik tuyg’usi tashvishdan kelib chiqadi: bizning kichkina “men”imiz har safar vijdon ovozi bo’lgan “Super-ego” undan mukammal bo’lishni talab qilganda buni boshdan kechiradi. Biz beg’ubor, sevgiga loyiq bo’lishni qanchalik ko’p istasak, bizni ichki hakam shunchalik ko’p ayblaydi. Shu sababli, biz o’zimizni ahamiyatsiz deb hisoblaymiz.

Ammo vaqti-vaqti bilan o’zini zaif, hech narsaga qodir emasdek his qilish mutlaqo normaldir, chunki biz bolaligimizda aynan shunday edik.