Porter-Louler motivatsiya nazariyasi

Zamonaviy dunyoda Porter-Lawlerning motivatsiya nazariyasi juda mashhur bo’ldi. Odamlarni rag’batlantirishga qaratilgan nazariyalar insonga umumiy qabul qilingan ta’sir tizimlari mavjudligidan iborat bo’lib, ularning yordami bilan uning motivatsiyasini sezilarli darajada oshirish mumkin. Motivatsiyaning o’zi odamlarda maqsadga erishish uchun muayyan harakatlarga qaratilgan his-tuyg’ularni namoyon etishga intiladi.

Porter-Loulerning motivatsiya nazariyasi birinchi marta 1986 yilda paydo bo’lgan. Uning asoschilari Layman Porter va uning hamkasbi Edvard Louler edi. Boshqa shunga o’xshash nazariyalardan farqli o’laroq, ularning motivatsiya nazariyasi murakkab, chunki u adolat va kutish nazariyalarini o’z ichiga oladi. Motivatsiya maqsadni to’g’ri belgilamasdan mavjud bo’lmaydi va siz xuddi shu nomdagi kursdan foydalanib, maqsad qo’yish san’atini o’rganishingiz mumkin.

Mohiyati nimada

Ushbu nazariy model 5 komponentdan iborat:

• insonning maqsadga erishish uchun sarflagan harakatlari;
• vaziyatni idrok etish;
• natijalarni olish;
• ish haqi olish;
• qoniqish darajasi.

Shunga asoslanib, biz insonni mukofot sifatida nima kutayotganiga qarab harakat qila oladi, deb hukm qilishimiz mumkin. Shuningdek, inson o’zi tomonidan qilingan barcha sa’y-harakatlar o’zi kutgan mukofotning aniq natijasiga olib kelishiga to’liq ishonishi kerak.

Inson erishgan natijalar ham insonning qobiliyatlari va xususiyatlari bilan chambarchas bog’liqdir. Ko’pincha, ishlash ma’lum bir turdagi shaxs qanday mukofot olishi bilan bog’liq.

Shunday qilib, biz har bir kishi uchun protsessual moment va mukofotning o’ziga xos xususiyatlariga ega bo’lishi mumkin degan xulosaga kelishimiz mumkin, shuning uchun har bir kishi mustaqil ravishda olingan mukofot va qilingan sa’y-harakatlarning taxminiy qiymatini ko’rsatadi. Qoniqish faqat mukofotning ma’lum bir shaxs uchun qanchalik shaxsiy qiymatiga bog’liq. Bunday vaziyatlar insonning kelajakdagi muayyan vaziyatlarni idrok etishiga katta ta’sir ko’rsatish qobiliyatiga ega.

xulosalar

Xulosa qilib, biz Porter-Loulerning motivatsiya nazariyasi ishdan qoniqishga asoslanganligini tushunishimiz mumkin. Ushbu kontseptsiya ko’plab olimlar va menejerlarning yuqori natijalarga erishish ishlash tufayli deb hisoblaydigan fikrlariga mutlaqo ziddir. Ya’ni, inson qanchalik samarali ishlasa, shuncha ko’p narsaga erishadi. O’z navbatida, Porter va Loulerning fikricha, qoniqish ishni bajarish hissi bilan bog’liq.

Ushbu nazariyani tasdiqlash yoki rad etishga uringan tadqiqotlar ham ikki olimning pozitsiyasini tasdiqladi. Bu holda motivatsiya ushbu aloqa zanjiridagi elementlardan biri emas, balki qoniqish, mukofot va natijalarning muhim ko’rsatkichidir.

Shuningdek, tadqiqot davomida ma’lum imkoniyatlarga ega bo’lgan korxonalar mehnat unumdorligini oshirishga yordam berishi va bunga ish haqini oshirish orqali erishish mumkinligi ma’lum bo’ldi. Javob aniq – xodimlar o’zlarining hurmatini kamaytirmasdan, ularning mehnati qadrlanishi va mukofotlanishini ko’rishlari kerak, shunda ish “qaynab ketadi”. Asosiy muammo – bu ko’plab menejerlar o’rtasida bu munosabatlarni tushunmaslikdir.