Bu bitta uchrashuv edi. Yigit, 30 yosh, yuzi toshbo’ron. U ruschani yomon bilardi, lekin men uning tilida gapirmasligimni tushundi. Qayg’u uchun ko’p so’z kerak emas. Erkakning g’ami lakonik, ko’z yoshlarsiz.Hikoya oddiy va dahshatli: o’g’li cho’kib ketdi, jasad topilmadi. U ikki yildirki, qaytish umidi va mo”jizaga ishonish bilan kutmoqda.Insonning qayg’usi o’ziga xosdir, uning ichki mohiyati xotirani yaratishdir. Qayg’u ishi shok, inkor, umidsizlikdan iste’foga chiqish va yakunlashgacha bo’lgan ketma-ket yo’lni oladi. O’tgan har bir bosqich o’ziga xos psixologik ma’no yukini ko’taradi.  Bir paytlar men o’zining beadab soddaligi bilan dahshatli “dafn qilinmagan o’liklar” iborasini o’qigan edim. Bu “siz sog’liq uchun sham yoqolmaysiz va tinchlik uchun sham yoqolmaysiz”. Bu patologik qayg’uning sabablaridan biridir. Noaniqlikning fojiali vaziyatlari, odam topilmagan, yo’qolgan yoki ko’milmagan. Va qayg’u muzlaydi, uning ishi to’xtaydi va inson uchun vaqt to’xtaydi. Qayg’u har doim vaqtlar aloqasini buzadi; u hayotni “oldin” va “keyin” ga ajratadi. Va o’z ishining har bir bosqichida qayg’u bizni ushbu vaqt jadvaliga olib boradi, bu bo’shliqni diqqat bilan bog’laydi va yangi tarzda tiklaydi.Noaniq vaziyatlarda, qayg’u chekayotgan odam bu “avval”da, uning odami hali tirik bo’lgan davrda muzlaydi. Uning uchun bu hali ham o’tmishga aylana olmaydigan uning sub’ektiv hozirgi vaqti, bu kelajakka aylanmaydigan ob’ektiv o’tmish va hozirgi “bu erda va hozir” uning hayoti yo’q.Va bu og’riqli vaqt oralig’ida marhum bilan xayoliy aloqaning sub’ektiv holati paydo bo’ladi. Bu mo”jizaga umid qiladigan abadiy langar.Umiddan voz kechish mumkinmi? Qiyinchilik uchun vaqt chegarasi bormi? Vaqt o’tishi bilan cho’zilgan qayg’u halokatli va jozibali. Freydning ruhiy tushunchasi kabi jozibador. Biz hissiy bog’lanishlarimizni ixtiyoriy ravishda tark etmaymiz, biz ularni o’zimizda olib yuramiz.Ammo vaqt – bu abadiy davolovchi. Va siz kuchli his-tuyg’ularni chiqarib tashlashingiz kerak. Tan oling, tushuning, qabul qiling. Yo’qotish faktining o’zi tan olinmaguncha, yo’qotishni boshdan kechirishni boshlash mumkin emas. Qayg’u motam tutguncha. Dam olish joyi topilmaguncha. “Dafn va yodgorlikdan keyin xotira keladi.”Bizning madaniyatimizda kosmik koinotdagi parchalanish g’oyasini idrok etish qiyin. Ammo biz bu joyni o’zimiz yarata olamiz va keyinroq eslashimiz uchun qayg’urishga ruxsat beramiz. Men undan daryoga borib, shunday joy yaratishni so’radim. U rozi bo’ldi. Uchrashuvimiz ikki soat davom etdi, ba’zida u bosh irg’adi, ko’pincha u indamay kosmosga qarar, keyin faqat men gapirardim, lekin u meni eshitganini va tushunganini ko’rdim. Men uning qayg’usini qayta ishlashni o’rganishi uchun uzoq yo’l bosib o’tishi kerakligini bilardim, men unga yordam berishimni bilardim, lekin buning uchun uning ona tilida gapirishim kerakligini ham bilardim. Shuning uchun til biladigan hamkasbimga qo‘ng‘iroq qilib, yordam so‘radim, u rozi bo‘ldi.Yigit, 30 yosh, yuragi tosh, ko’z yoshlari yo’q. Erkaklar yig’lamaydi, Sharq erkaklari esa ikki barobar yig’lamaydi. Yana bir madaniy afsona. Ko‘z yoshdan qo‘rqma deyman, iztirobga izn aytaman, dafn qilishning muqaddasligi haqida, xotira haqida, qayg‘u haqida, yangi ma’nolar haqida gapiraman. . O’z qayg’ularingizni boshdan kechirayotganda, qayg’uga yo’l qo’ymang, yuragingizni og’riq va ko’z yoshlarga oching, ehtimol endi ushbu meditatsiya matni sizga yordam beradi: