Masalaning ahamiyatiga qisqacha ekskursiya
Glyukoza asosan kraxmalli ovqatlardan (non, guruch, makaron va kartoshka), shuningdek, mevalar, sharbatlar, asal, murabbo, shirinliklar va osh shakaridan olinadigan shakar turidir. Tana bu oziq-ovqatlardan oson hazm bo’ladigan uglevodlarni glyukozaga ajratadi, u qon oqimi orqali miyaga va energiya uchun boshqa organlarga o’tkaziladi.

Tana qondagi qand miqdorini jiddiy tartibga soladi – bu jarayon glyukoza gomeostazi deb ataladi – shuningdek, qon shakarining keskin ko’tarilishini nazorat qiladi. Yana bir jarayon, glyukoneogenez, organizmga oqsil va yog’lardan o’z glyukozasini ishlab chiqarish imkonini beradi. Shuning uchun glyukoza glikogen sifatida jigarda va kamroq darajada mushaklarda saqlanishi mumkin. Glikogen bizning energiya zaxiramizdir: tana glyukozaga to’satdan ehtiyojni qondirish uchun uni tezda safarbar qiladi (masalan, sport zalida mashq qilish paytida), shuningdek, oziq-ovqat bilan glyukoza ta’minoti etarli bo’lmaganda, masalan, agar sizda yo’q bo’lsa. hozir ovqatlanish imkoniyati.

1 va 2-toifa qandli diabet bilan og’rigan odamlarda qon shakar darajasi ko’tariladi va insulin bilan bog’liq muammolar mavjud. Insulin gormoni organizm hujayralari qonga kiradigan glyukozani to’g’ri taqsimlashi uchun zarurdir. Qandli diabetda insulin yetarli emas (1-toifa, irsiy) yoki organizm mavjud bo’lganlardan to’g’ri foydalana olmaydi, shuning uchun qonda u juda ko’p (2-toifa, orttirilgan).

Qandli diabet, tug’ma yoki orttirilgan bo’ladimi, jiddiy kasallik bo’lib, unda an’anaviy usullar yordamida qon shakarini kamaytirish beparvolikdir – dori-darmonlarni davolash va parvarish qilish dietasi tanani normal saqlashga yordam beradi. Biroq, odamda 2-toifa diabet paydo bo’lishidan oldin, ular prediabet va insulin qarshiligiga ega – qonda zarur bo’lgandan ko’ra ko’proq glyukoza qoladi, chunki organizm insulinga sezgirlikni yo’qotadi. Bu holat giperglikemiya deb ataladi va uning belgilaridan biri tez-tez aqliy charchoq va miya tumanidir.

Miya va uning energiya ehtiyojlari bunga qanday aloqasi bor?
Inson miyasizich neyronlar tarmog’idan iborat bo’lib, ular doimo faol – hatto uyqu paytida ham. Bu faollikni saqlab qolish uchun miya glyukozadan yoqilg‘i sifatida foydalanadi.

Biroq, u organizmga muhtoj bo’lgan yagona odam emas. Glyukoza darajasi juda past bo’lsa, miya glyukoza uchun tana bilan raqobatlashadi – masalan, agar siz 10-12 soat davomida ovqatlanmasangiz. Ammo, jigar va mushaklardan (shu jumladan yurak) farqli o’laroq, u yog’larni yoqilg’i sifatida ishlata olmaydi. Shuning uchun uglevodlarni dietadan butunlay olib tashlash mumkin emas, bu kognitiv ishlashga ta’sir qiladi. Optimal qon shakar darajasini saqlab qolish, ayniqsa, murakkab aqliy vazifalarni bajarishda yaxshi kognitiv funktsiyani qo’llab-quvvatlashning bir usuli hisoblanadi.

Ammo ba’zida qon shakar hali ham miyaning ayrim joylari uchun etarli emas. Shu sababli, ba’zi kognitiv funktsiyalar pasayadi – siz o’zingiz sezgan bo’lishingiz mumkin, ba’zida ochlik e’tibor va xotiraga salbiy ta’sir qiladi, siz chalg’igan va e’tiborsiz bo’lib qolasiz. Tushlik tanaffussiz o’qish qiyinroq bo’lishi mumkin. Miya qondagi glyukoza darajasining pasayishiga nisbatan sezgirligini shunday ifodalaydi. Shuning uchun qondagi qand miqdorini etarli darajada ushlab turish va ularning ko’tarilishiga olib kelmaslik nafaqat diabetning oldini olish chorasi sifatida, balki kundalik aqliy faoliyat uchun ham foydalidir.

Tekshiruv ro’yxati: qon shakarini kamaytirish uchun qanday va qanday ovqatlanishim kerak
Xulosa qilib aytganda, qon shakarini barqaror ushlab turish uchun menyu quyidagi qoidalarga muvofiq tuzilgan:

Har xil energiya zaxiralarini to’ldirish uchun har bir taomga oqsillar, yog’lar va uglevodlarni kiritish muhimdir. Ammo agar siz uni bir necha marta o’tkazib yuborsangiz va kamroq xilma-xil kechki ovqat iste’mol qilsangiz, hech qanday yomon narsa bo’lmaydi.
Uglevodlardan qochishning hojati yo’q – kattalar kuniga 200 g glyukoza talab qiladi, uning 2/3 qismi (taxminan 130 g) miyaga uning ehtiyojlari va aqliy harakatlarini qoplash uchun kerak.
Miya va tana uchun foydali bo’lgan uglevodli ovqatlar: to’liq donli non, pishirilmagan yormalar (grechka, shingil, amaranth, quinoa, kuskus) to’liq donli non va makaron, tiniq non, kuskus, no’xat, jo’xori, shirin kartoshka, qora loviya va boshqa dukkaklilar, shuningdek quritilgan mevalar va mevalar.
Ammo oq un, meva sharbatlari va boshqa shirin ichimliklar, konfet va shokoladdan tayyorlangan pishiriqlar shakar miqdorini oshiradigan oziq-ovqatlardir. Bir tadqiqotda, mutlaqo sog’lom odamlarning 80 foizi sut bilan bir piyola donni iste’mol qilgandan so’ng, qon shakarining keskin ko’tarilishini boshdan kechirdi. Shuning uchun bunday ovqatlardan voz kechish yoki ularni sog’lom ovqatlar bilan birlashtirish maqsadga muvofiqdir.
Tadqiqotlar ko’rsatib turibdi ba’zi o’tlar qon shakarini tezda pasaytiradi va prediyabetik sharoitlarda va uning oldini olishda samarali – bular aloe vera, doljin, limon, sut qushqo’nmasi, fenugreek, zanjabil. Ular sizning dietangizga zararsiz qo’shilishi mumkin – choy sifatida pishiriladi va salatlar va yonma-ovqatlarga qo’shiladi. Agar shifokor ma’qullagan bo’lsa, uni parhez qo’shimchalar shaklida oling.
Ovqatlanish sonini kuzatib borish kerak – ular muvozanatli bo’lishi kerak va kun davomida ulardan 2-3 tasi bo’lishi kerak, chunki tez-tez ovqatlanish qon shakar darajasini oshiradi.
Sog’lom odatlar masalasida juda ko’p afsona va afsonalar mavjud – qaysi variant eng mos va xavfsiz ekanligini aniqlash qiyin bo’lishi mumkin. “Sog‘lom odatlar” kursida biz sizga “odat” nima va “salomatlik” nima ekanligini aytib beramiz – biz mutaxassislarga nazariy ma’lumotlar va amaliy harakatlarni taklif qilamiz. yaxshi odatlarni hayotga tadbiq eting va yomon odatlardan xalos bo’ling. Shu jumladan ovqatlar.

Agar sizga har qanday turdagi diabet tashxisi qo’yilgan bo’lsa, shifokoringiz qon shakar