Izzattillo Islomov
Bir qarashda, hayotimizda hamma narsa unchalik yomon emasdek tuyuladi. U holda bizni har kuni ko’proq iste’mol qiladigan, tanish narsalardan zavqlanishimizga imkon bermaydigan bu befarqlik va umidsizlik hissi qayerdan kelib chiqadi? Klinik psixolog bilan birgalikda biz ruhiy bo’shliq qaerdan kelib chiqishi va uni qanday to’ldirish mumkinligini aniqlaymiz.
RUHIY BO’SHLIQ QAYERDAN KELADI?
Biz hammamiz o’z fe’l-atvorimizga, ijtimoiy va kundalik sharoitimizga, jismoniy va psixologik holatimizga qarab, ichki bo’shliqni juda boshqacha his qilamiz.
Psixologik nuqtai nazardan, ruhiy bo’shliqni jiddiy yo’qotish deb ta’riflash mumkin. Muhim narsa hayotni tark etganda, lekin yangi va zarur narsa hali kelmagan holat. Bu odamlar, munosabatlar, voqealar, his-tuyg’ular, his-tuyg’ular bo’lishi mumkin. Biror kishi halokat, melankolik va qayg’u, kuch va energiya etishmasligini his qiladi. U o’z hayotidagi voqealarga qiziqishni yo’qotadi, unga quvonch va zavqlanish uchun sabab topish qiyin. Apatiya, befarqlik, tushkunlik – bu davlatning hamrohlari.
MA’NAVIY BO’SHLIQQA IKKI QARASH
Biz hammamiz mustaqil hayotga qodir bo’lmagan holda tug’ilganmiz. Taxminan uch yoshga to’lgunga qadar, bola onasini o’zining kengaytmasi deb hisoblaydi va unga jismoniy va psixologik qaram bo’ladi. Bola yig’lay boshladi – onasi uning ochligini tushundi va uni ovqatlantirdi. U tagligini iflos qildi, u noqulay edi, onam kiyimlarini almashtirdi, hayotdan baxt va zavq boshlandi. Bola e’tiborli, tushunadigan, mehribon ota-onalar qurshovida ulg’ayganida, unda muhimlik, muhtojlik, cheksiz sevgi hissi, shuningdek, hayot muammolarini mustaqil hal qilish qobiliyati rivojlanadi. Bu juda ko’p gapirilgan bir xil ichki yordam. Bunday bola sog’lom voyaga etadi – inson o’zini qadrlaydigan, sevadigan, g’amxo’rlik qiladigan va unga e’tibor beradigan holat. U nimani yoqtirishini va nimani yoqtirmasligini, nima zavq va qoniqish olib kelishini va nima yo’qligini biladi. Uni “bilim odami” deb atash mumkin .
Behruzbek Hamidov
