Bir oz tarix

Texnika qanday paydo bo’ldi? Ushbu uslub nemis psixoterapevti Valter Shulte tomonidan kelib chiqishiga qarzdor. 1962 yildan 1972 yilgacha Tyubingenda psixiatriya sohasida professor sifatida ishlagan. Dastlab, ushbu texnika inson diqqatining xususiyatlarini o’rganish uchun eksperimentlar paytida psixodiagnostik test sifatida ishlatilgan.

Schulte jadvallari yechimi samaralimi?

Texnikadan foydalangan holda, mutaxassislar ko’zning yo’naltiruvchi-qidiruv harakatlarining samaradorligi va tezligini kuzatdilar. Biroq, ushbu usul nashr etilgandan so’ng, u psixiatrlar va psixoterapevtlarning keng doiralarida mashhurlikka erishdi. Tadqiqotlar xotira, e’tibor va umuman aqlni rivojlantirish uchun darslarning yuqori samaradorligini isbotladi. Bunday muammolarni muntazam ravishda hal qilish orqali, yoshidan qat’i nazar (har ikkala maktab o’quvchilari ham, kattalar ham mashq qilishlari mumkin), hajmli e’tibor yaxshilanadi. Hamma narsa texnikaning o’zi haqida: ramzlar bir vaqtning o’zida idrok etilganda va ketma-ket qidirilganda. Keyinchalik ular tez o’qishni rivojlantirish va umuman ko’rish doirasini kengaytirish uchun barcha turdagi kurslarda faol foydalanila boshlandi.

Psixiatriya va psixologiya sohasidagi ayrim mutaxassislarning ishlarida ularga e’tibor qaratilgan. Ramzlarni qidirayotgan odamning holati meditatsiya sessiyasida erishilgan holatga o’xshaydi. Va bunday holatlar nafaqat “boshingizni qayta ishga tushirishga” imkon beradi. Ular miyamizning barcha sohalariga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.

Ko’pincha Schulte jadvallari NLP kurslarining bir qismi bo’lgan holatlarni topishingiz mumkin. Neyro-lingvistik dasturlash va bu vazifalar qanday bog’liq? Ong qayta tiklanmoqda. U tanqidiy va tanlab idrok etishdan o’ziga xos apatik holatga o’tadi va shu bilan miyaning ketma-ket mantiqiy muammolarni hal qilish qobiliyatini oshiradi.

Schulte jadvallari bilan qanday samarali ishlash mumkin?

Ushbu usul yordamida tuzilgan masalalarni tezda qanday hal qilish haqida gapirish uchun biz 1 dan 25 gacha raqamlar bilan eng tez-tez uchraydigan jadvalni tanlaymiz. Shunday qilib, bunday tasvirni toping va uni chop eting. Keyin nima qilish kerak? 1 dan 25 gacha bo’lgan barcha raqamlarni o’zingizga jimgina o’qing. Har bir raqamni ko’rishingiz uchun rasmning markaziy nuqtasini toping. Shunday qilib, maksimal periferik ko’rish mashqlariga erishiladi. Agar kerak bo’lsa, stolni sizdan shunday masofaga olib boringki, uning barcha hujayralarini iloji boricha qulayroq ko’rishingiz mumkin. Qoida tariqasida, 40 dan 50 santimetrgacha bo’lgan masofa etarli.

Ushbu usulni qo’llash orqali siz birinchi navbatda vizual qobiliyatingizni mashq qilasiz va rivojlantirasiz. Bundan qanday xulosalar chiqarish kerak? Hammasi oddiy. Tezlik ko’rsatkichlariga ishonmang. Mashqni qanchalik yaxshi bajarayotganingizga e’tibor bering. Va agar sizning o’quvchilaringizning burchakdan burchakka harakati minimal bo’lsa, ishlashni yuqori sifatli deb atash mumkin.

Ha, birinchi marta mashqni bajarish, doimo ko’zning harakatini nazorat qilish va diqqatni o’zgartirish: bu qiyin. Biroq, har bir yangi amaliy dars bilan siz uchun osonroq bo’ladi.

Ko’nikmalarni rivojlantirish uchun Schulte jadvallarini qanchalik tez-tez mashq qilishingiz kerak?

Diqqat, xotira va fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirishda asosiy tarkibiy qismlardan biri nafaqat mehnatsevarlik, balki chastotadir. Mashqni muntazam ravishda bajarishga vaqt ajratish kerak. Optimal chastota – haftada 3-4 marta 15-20 daqiqa. Ushbu rejimda kamida 2-3 hafta mashq qilish kerak, shu bilan birga ko’nikmalar faol rivojlanadi va mustahkamlanadi. Keyinchalik mashqlar sonini kamaytirish mumkin. Olingan ko’nikmalarni saqlab qolish va ularni yanada rivojlantirish ham juda muhimdir.

Mashg’ulotlar bilan bog’liq yana bir muhim nuqta: agar ko’zlaringiz juda charchay boshlaganini his qilsangiz, 20-30 daqiqalik tanaffus qilishni unutmang. Bu ta’sir periferik ko’rish yaxshi rivojlanmagan odamlarda paydo bo’lishi mumkin. Biroq, muntazam mashg’ulotlar tufayli uni ishlab chiqish juda oddiy bo’lib chiqadi.

Qanday Schulte jadvallari mavjud?

Vaqt o’tishi bilan, kanonik versiyaga qo’shimcha ravishda, psixologlar boshqa ko’plab variantlarni yaratdilar. Masalan, hujayralar qizil va qora rangga bo’yalgan. Ba’zi muammolar nafaqat raqamli ma’lumotlarni, balki raqamlar va harflarning kombinatsiyasini ham o’z ichiga oladi. Zamonaviy Schulte jadvallarida ko’pincha raqamlar yoki harflar umuman yo’q va buning o’rniga foydalanuvchi ob’ektlarni ma’lum bir tartibda qidirishi kerak.

Vikium-dagi ba’zi simulyatorlar ham ushbu metodologiya asosida ishlab chiqilgan.

Vikium-dagi qaysi simulyatorlar Schulte jadvallariga asoslangan?

Ushbu texnika quyidagi simulyatorlar uchun asos bo’lib xizmat qiladi.