Shaxsning orientatsiyasi nima?

“Shaxsning yo’nalishi” atamasi insonning dunyoqarashi, qiziqishlari, e’tiqodlari va istaklarini anglatadi. Bu xislatlar jamiyat tarbiyasi va axloqi yordamida shakllanadi. Kichkina bola doimo ota-onasiga qaraydi, ularning odatlari va qo’rquvlarini qabul qiladi. O’z-o’zini anglash va maqsadlarga erishishda shaxsiy yo’nalish katta rol o’ynaydi.

Shaxsning yo’nalishini shakllantirish bosqichlari:

1. Yo’nalish tuzilishidagi birinchi qadam – bu jalb qilish.
2. Biror kishi jozibadorlikni anglagandan so’ng, unga istak paydo bo’ladi va shundan keyingina – motiv, buning natijasida u qanday maqsadni ko’zlayotganini tushunadi.
3. Keyingi qadam – bu rejani yaratish, ammo bu istaklardan tashqari, shaxsning xohishi ham bo’lishi sharti bilan sodir bo’ladi.
4. Biror kishining xohishi bo’lsa, u avtomatik ravishda yangi biznesga qiziqish uyg’otadi.
5. Qiziqishning yordamiga moyillik keladi, shuning uchun odam o’zi xohlagan narsaga erisha boshlaydi, boshida idealni chizadi.
6. Ideal – bu shaxs intilayotgan boshda chizilgan rasm.
7. Keyingi qadam – bu dunyoqarash, uning yordamida inson jamiyatdagi xatti-harakatlarini tartibga soladi va kelajak uchun rejalar tuzadi.
8. Ro’yxatdagi oxirgi o’rin – ishontirish.

Shaxsning yo’nalishi quyidagi funktsiyalarni bajaradi:

1. Qo’llanma qaerga borishni va nimaga intilish kerakligini tushunishga yordam beradi.
2. Rag’batlantiruvchi funktsiya – bu odamni faol harakatlarga sozlash xususiyati.
3. Tartibga solish funktsiyasi yordamida inson nima muhimligini anglab, to’g’ri ustuvorliklarni belgilaydi.
4. Ma’no yasovchi funktsiya yordamida odam nima uchun bunchalik kuch sarflaganini tushunadi.

Orientatsiya turlari

Shaxsni yo’naltirishning 3 asosiy turi mavjud:

1. O’zimga. Inson uchun asosiy motiv – bu o’z rejalarini amalga oshirish. Bunday shaxslar ijtimoiy va boshqa mas’uliyatdan qo’rqmaydi, ular maqsadga muvofiqlik va jasorat bilan ajralib turadi. Ular hamma narsani juda jiddiy qabul qilishadi va ishni boshqalarga topshirishni yoqtirmaydilar. Bundan tashqari, bu turdagi odam tanqidga toqat qilmaydi va har doim mukofot kutadi. Ular biroz tajovuzkor, chunki ular raqobat ruhini his qilishni yaxshi ko’radilar.
2. Boshqalar haqida. Bunday odamlarning asosiy xususiyati – ochiqko’ngillik. Ular etakchi bo’lishni xohlamaydilar va mas’uliyatni o’z zimmalariga olishni yoqtirmaydilar. Ular uchun jamoadagi yaxshi munosabatlar juda muhim, shuning uchun ular kamdan-kam hollarda o’z pozitsiyalarini himoya qiladilar va kuchliroq va muvaffaqiyatli shaxslarga moslashadilar.
3. Ishga. Yo’naltirishning ushbu shakli kasbiy faoliyat va keyingi rivojlanish istagi bilan tavsiflanadi. Bunday odamlar kognitiv ish uchun tuzilgan, yangi ma’lumotlarni o’rganishni yaxshi ko’radilar va juda talabchan.