Izzattillo Islomov
Hech qanday illyuziyaga yo’l qo’ymang, yaqin odamning ahvoli, ehtimol, u bilan bir tom ostida yashaydigan har bir kishiga ta’sir qiladi. Lekin vahima qilmang. Bir nechta “birinchi yordam” qoidalari, agar normal hayotga qaytmasa, kasallikni ishonchli tarzda nazorat qilishda yordam beradi. Shunday qilib, birinchi narsa qilish kerak …
1. O’ZINGIZGA G’AMXO’RLIK QILING
Bu maslahat g’alati tuyulishi mumkin, lekin agar oiladagi har bir kishi kasal bo’lib qolsa, bu hech kimni osonlashtirmaydi.
Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, oilada shizofreniya tashxisi bo’lgan odam paydo bo’lganda, uning yaqin qarindoshlari orasida depressiya xavfi ortadi. Nisbatan yaqinda avstriyalik psixiatrlarning shizofreniya bilan og’rigan bemorlarning ota-onalarida ruhiy tushkunlik belgilarining namoyon bo’lishini o’rgangan tadqiqotini eslatib o’tishimiz mumkin1.
Ma’lum bo’lishicha, shizofreniya alomatlari, masalan, ruhiy kasal odamlarning oldindan aytib bo’lmaydigan reaktsiyalari (yoki normal reaktsiyalarning yo’qolishi), ikkala ota-onada depressiya xavfini oshiradi va aldanishlar va fikrlashning buzilishi, gallyutsinatsiyalar – faqat otalarda. Shuning uchun, keling, darhol o’zimizga e’tibor qarataylik.
Qarindoshingizning tashxisini bilganingizdan so’ng, agar kerak bo’lsa, qanday mutaxassisga murojaat qilishingiz mumkinligini o’ylab ko’ring. Klinik psixolog yoki psixoterapevt sizga yaqin odamning tashxisiga moslashish va o’zingizga g’amxo’rlik qilish, kuchingizni saqlab qolish va to’g’ri hisoblash, yangi hayot tarzini o’rnatishga yordam beradi.
Behruzbek Hamidov
