Izzattillo Islomov
HAMMASI BOLALIKDAN BOSHLANADI
Keling, hozirgina tug’ilgan juda kichkina bolani tasavvur qilaylik. Hayotning dastlabki bosqichida chaqaloq hamma narsada kattalarga qaram bo’ladi, shuning uchun ota-onalar bolaga asosiy xavfsizlik hissini berishlari shart – u xavf ostida emasligi, himoyalanganligi.
Agar odamga bolaligida chegaralarni tushunishga yordam berilgan bo’lsa, balog’at yoshida u u bilan qanday munosabatda bo’lishni va qanday qilmaslikni yaxshi tushunadi. U o’zini yaxshi ko’radi, o’ziga yomon munosabatda bo’lishiga yo’l qo’ymaydi va uni buzadigan munosabatlarda qolishi dargumon.
Ammo ko’pincha vaziyat aksincha rivojlanadi. Odatda ota-onalar bolaning xavfsizlik tuyg’usini yo’q qiladi: ular o’g’li yoki qizining his-tuyg’ularini kamsitadi, qichqiradi, baham ko’rmaydi; Ular sizni kaltaklashlari mumkin, keyin sizni quchoqlab, kechirim so’rashlari mumkin.
Agar bolalikda bolaga to’liq xavfsizlik hissi berilmagan bo’lsa; Agar u og’ir sharoitlarda tarbiyalangan bo’lsa, o’zining foydasizligini va “sevimsizligini” keskin his qilsa, u uchun azob-uqubatlar va tashvishlar odatiy holga aylanadi. Bolalikdan nosog’lom odatlar balog’at yoshiga o’tadi va sherik bilan munosabatlardagi etakchi stsenariy “Men kimligim uchun sevilish uchun etarli emasman” formulasiga aylanadi.
Va bu erda o’yin-kulgi boshlanadi. Birgalikda bo’lganlar sevgi ob’ekti uchun o’z jonlarini berishga tayyor. O’zingizning bir qismini bering – siz sevgini olasiz; Bu ular uchun me’yor, tinchlantiruvchi narsalarni olib yuradigan yagona tanish va tushunarli xatti-harakatlar turi.
Birga bog’liq odam o’z ichidagi tubsizlikni boshqa odamlarning yordami bilan to’ldiradi va agar biron sababga ko’ra ular uni tark etishsa, u faqat o’lim qo’rquvidan ham battar dahshatni boshdan kechiradi.
Behruzbek Hamidov
