SSSRda maktabgacha jinsiy tarbiya

2000-yillarning boshida men psixologiya fakultetida o‘qib yurgan kezlarimda umumiy psixologiya fanidan juda yorqin o‘qituvchim bor edi. Qiziqarli ma’ruzachi, o’z mavzusiga chin dildan ishtiyoqli bo’lib, u Leningrad viloyatidagi psixiatriya shifoxonasi va sud ekspertizasidagi amaliyotidan ko’plab misollar keltirdi. O’zining ishtiyoqi va temperamenti tufayli u talabalarga ham, psixologiya va ularning nazariyalariga nisbatan ham qat’iy, qat’iy va sub’ektiv edi. Uning barcha nosovet qarashlariga qaramay, u aniq sovet fe’l-atvoriga ega edi: talabalarda tartib-intizomni o’rnatish uchun u o’z ma’ruzalari va seminarlarini ertalab soat 8 ga belgiladi, hech qachon kechikib kelganlarga ruxsat bermadi, yiliga bir necha marta oraliq testlarni o’tkazdi – ro’yxat yuzlab so’zlar (masalan, tushuntirish, idrok etish, proprioseptiv analizator),Bir muncha vaqt uning talabalar ilmiy jamiyatida qatnashdim. Uning 1921 yilda Moskvada ochilgan psixoanalitik bolalar bog’chasi haqidagi hikoyasini eslayman. Ushbu bolalar bog’chasida mamlakatning yuqori lavozimli amaldorlarining farzandlari, jumladan Stalinning o’g’li Vasiliy ham bordi, u ham eksperimental psixoanalitik laboratoriya edi.”Xalqaro birdamlik” bolalar bog’chasi-laboratoriyasida “yangi turdagi” odamlarning ta’lim olishi uchun sharoitlar yaratildi: ota-onalarning ta’limdagi ishtiroki istisno qilindi – bog’ bolalar uyi-internati printsipi asosida ishladi. O‘quvchilar besh kun u yerda kechayu kunduz yashashdi, dam olish kunlari esa oilalariga borishdi. Xodimlarga bolalarni so’kish, sharmanda qilish, tanqid qilish yoki ovozini ko’tarish taqiqlangan. “Erkin jinsiy rivojlanish” va burjua axloqini o’rnatishdan bosh tortish rag’batlantirildi. Bolalar bir-biriga kiyimsiz qarash imkoniga ega bo‘ldilar, ularga jinsiy a’zolar va tug‘ish jarayoniga oid savollarga ochiq javoblar berildi.Bolalar bog’chasi-laboratoriya rahbari bo’lajak qutb tadqiqotchisi Otto Shmidtning rafiqasi Vera Shmidt edi. Ularning umumiy o’g’li Vladimir ham Xalqaro birdamlik talabasi edi. Uni bolalar bog’chasida kuzatib, Vera Shmidt “Onaning kundaligi” kitobini yozdi, unda u hayotining dastlabki uch yilini batafsil tasvirlab beradi.1923 yilda u Germaniyada bo’lib o’tgan xalqaro konferentsiyada ma’ruza qildi va u erda bolalar bog’chasining ishini tasvirlab berdi: “Psixoanaliz shuni ko’rsatadiki, bolaning jinsiy hayotini inkor etish va jinsiy hayot faqat balog’at yoshida boshlanadi, deb taxmin qilish qabul qilib bo’lmaydigan xato hisoblanadi. jinsiy a’zolarning kamolotga yetishi.” …Mehribonlik uyimiz tarbiyalanuvchilari o’zlarining jinsiy impulslarini tananing boshqa fiziologik ehtiyojlaridan farqli ravishda baholash imkoniyatini bilishmaydi. Shuning uchun ular bu ehtiyojlarni o’z ustozlari oldida qo’rqmasdan, xotirjamlik bilan qondiradilar va bu ehtiyojlar ochlik, tashnalik va charchoqdan farq qilmaydi. Bu muammolar oldidagi pozitsiyamiz bolani har qanday maxfiylikdan himoya qiladi… Bunday sharoitda pedagoglar bolaning jinsiy rivojlanishini bosqichma-bosqich kuzatish va nafaqat rag’batlantirish, balki individual instinktiv impulslarning sublimatsiyasini qo’llab-quvvatlash imkoniyatiga ega. turli usullar (masalan, kerakli vaqtda turli xil materiallarni taklif qilish, masalan, qum, plastilin, suv, bo’yoqlar va boshqalar). Hisobot g’alaba qozondi va Freydning o’zi tomonidan ma’qullandi, Vera Shmidt shaxsan ikki marta uchrashgan. Leon Trotskiy mehribonlik uyi laboratoriyasining ishini qizg’in qo’llab-quvvatladi va hatto uni shaxsiy nazorati ostida olishni taklif qildi. Freydning o’zi roziligini oldi, u bilan Vera Shmidt ikki marta shaxsan uchrashdi. Leon Trotskiy mehribonlik uyi laboratoriyasining ishini qizg’in qo’llab-quvvatladi va hatto uni shaxsiy nazorati ostida olishni taklif qildi. Freydning o’zi roziligini oldi, u bilan Vera Shmidt ikki marta shaxsan uchrashdi. Leon Trotskiy mehribonlik uyi laboratoriyasining ishini qizg’in qo’llab-quvvatladi va hatto uni shaxsiy nazorati ostida olishni taklif qildi.Keyinchalik, bir qator siyosiy va ma’muriy fitnalar, oddiy “kommunist onalarning” “bolalarning jinsiy korruptsiyasi” haqida tashvishlangan xatlari bilan janjallardan, yuqori organlar tomonidan bir qator tekshiruvlardan so’ng, 1925 yilda bolalar bog’chasi-laboratoriya qarori bilan tugatildi. Sog’liqni saqlash xalq komissari N.A. Semashko. Tekshiruvlar natijasida muassasa faoliyatiga davlat mablag‘lari haddan tashqari ko‘p sarflanayotgani, professor-o‘qituvchilarning psixoanalitik tayyorgarligi yo‘qligi, buning natijasida ular mehnat sharoitlariga bardosh bera olmasligi, tez-tez asabiy kasalliklarga duchor bo‘lishlari, o‘qituvchilarning almashinuvi ko‘pligi aniqlandi. . Shuningdek, tekshiruvlardan birida “ko’pchilik bolalarda jinsiy ko’rinish, onanizm” aniqlangan.O’qituvchimga qaytadigan bo’lsak: u psixoanalizga nafrat bilan qaradi va psixoanalitik bolalar bog’chasini bolaning rivojlanishiga nazariy yondashuvining muvaffaqiyatsizligi va zararli ekanligiga misol qilib keltirdi. U o’sha erdagi bolalar doimiy ravishda onanizm bilan mashg’ul bo’lishlari, devorlarga najas surtishlari va o’zlarini nazoratsiz tutishlari haqida guvohlarning yorqin xotiralarini tasvirlab berdi. Shaxsan men bu ta’riflar qanchalik haqiqatga mos kelishini yoki aksincha, 1920-yillarning boshlarida faol aylanib yurgan g’iybat va mish-mishlarni bo’rttirish va takrorlash ekanligini hali ham to’liq tushunmayapman. Moskvada.