Yangi tadqiqot diniy urf-odatlar va jinsiy ozchilik shaxslarining salomatligi o’rtasidagi nozik bog’liqlikni aniqladi. Kutilganlardan farqli o’laroq, tadqiqot shuni ko’rsatdiki, diniy jamoalarning bir qismi bo’lish, ular LGBQ identifikatorlarini tasdiqlaydimi yoki yo’qmi, odatda bu shaxslarning sog’lig’ini yaxshilash bilan bog’liq, garchi foydalar turli diniy an’analarda farq qilsa-da.

An’anaga ko’ra, din umumiy aholi salomatligining ijobiy natijalari bilan bog’liq. Biroq, bu munosabatlar jinsiy ozchiliklar uchun unchalik aniq emas, ular ko’pincha diniy muhitda o’zlarining shaxsiyatlarini xush ko’rmasliklari mumkin bo’lgan murakkab o’zaro munosabatlarni boshqaradilar. Ushbu sohadagi oldingi tadqiqotlar kichik namunalar va turli diniy o’lchovlarni o’rganishda chuqurlik yo’qligi bilan cheklangan. Ushbu yangi tadqiqot jinsiy ozchiliklarning diniy mansubliklari va urf-odatlari bilan bog’liq holda sog’lig’i natijalarini o’rganish orqali ushbu bo’shliqlarni to’ldirishga qaratilgan.

“Ko‘plab tasodifiy, norasmiy an’anaviy donolik empirik tarzda tekshirilmagan”, dedi Stiven Krenni, muallif. Amerika katolik universitetida o’qituvchi va Baylorning Dinshunoslik institutida norezident bo’lib ishlayotgan yangi tadqiqot

Tadqiqotda 2020 yilgi Kooperativ saylov tadqiqoti ma’lumotlaridan foydalanilgan, bu so’rovda 50 000 dan ortiq ishtirokchilar ishtirok etgan, ular orasida jinsiy ozchiliklarning katta qismi ham mavjud. Bu 6611 jinsiy ozchilik vakillari ishtirok etgan katta va xilma-xil guruhni tahlil qilish uchun noyob imkoniyatni taqdim etdi. Jinsiy ozchilik maqomi heteroseksual/to’g’ri, lezbiyen/gey, biseksual va boshqalar kabi variantlar bilan o’z-o’zini aniqlash asosida aniqlandi.

Krenni dindorlikning turli jihatlarini ko’rib chiqdi – dinning odamlar uchun qanchalik muhimligi, ularning diniy mansubligi, diniy marosimlarga borishi va ibodat chastotasi. U, shuningdek, diniy konfessiyalarning har xil turlarini ko’rib chiqdi, LGBTQ identifikatorlarini tasdiqlovchi va tasdiqlamaydiganlarni ajratdi.

Konfessiyalar, agar ular bir jinsli nikohlarning diniy tantanasini qo’llab-quvvatlasa, jinsiy ozchilik ruhoniylarini tayinlash yoki bir jinsli jinsiy aloqani qabul qilishni qo’llab-quvvatlasa, tasdiqlovchi deb tasniflangan. Ushbu tasnif konfessiyaning milliy siyosatiga asoslangan edi.

Sog’liqni saqlashni o’lchash uchun tadqiqot oddiy, ammo samarali yondashuvdan foydalangan, ishtirokchilardan umumiy sog’lig’ini shkala bo’yicha baholashni so’ragan. O’z-o’zini baholashning ushbu usuli umumiy salomatlik ko’rsatkichi sifatida keng ko’lamda tasdiqlangan.

Krennining aniqlashicha, jinsiy ozchilik vakillari ko’pincha o’zlarining geteroseksual hamkasblari bilan solishtirganda umumiy sog’lig’ining pastligi haqida xabar berishadi, bu nomutanosiblik jinsiy ozchilik guruhining odatda yoshroq bo’lishiga qaramay saqlanib qoladi. Bu ijtimoiy stigma va kamsitish kabi omillar tufayli jinsiy ozchiliklar boshdan kechirayotgan salomatlikdagi nomutanosibliklarni ko’rsatadigan mavjud adabiyotlarga mos keladi.

Jinsiy ozchiliklarning katta qismi hech qanday dinga aloqador emas edi. Jinsiy bo’lmagan ozchiliklarning uchdan bir qismi bilan solishtirganda yarmidan ko’pi diniy mansubligi yo’qligini bildirgan. Dinga e’tiqod qilganlar orasida ularning aloqadorlik darajasi – bu xizmatga borish, namoz o’qish yoki hayotlarida dinni muhim deb bilish – odatda jinsiy bo’lmagan ozchiliklarga qaraganda pastroq edi.

Diniy nuqtai nazardan jinsiy ozchiliklarning sog’lig’i haqida gap ketganda, tadqiqot hayratlanarli vahiylarni keltirdi. Dindorlik ko’rsatkichlari (xizmatga borish, namoz, dinning ahamiyati) jinsiy ozchiliklar maqomi bilan sezilarli o’zaro ta’sir ko’rsatmadi, bu jinsiy ozchiliklar diniy faoliyatdan heteroseksual shaxslarga o’xshash tarzda foyda ko’rishini ko’rsatadi.

“Dinning sog’liq uchun foydalari LGBTQ shaxslarga men o’ylagandan ham kengroq taalluqlidir”, dedi Krenni PsyPostga.

Eng hayratlanarli topilmalardan biri, protestant mazhablarini tasdiqlovchi va tasdiqlamagan jinsiy ozchiliklar o’rtasida sog’liq uchun foydalari bo’yicha sezilarli farq yo’qligi edi. Bu shuni ko’rsatadiki, jinsiy ozchiliklar uchun diniy mansublikdan olinadigan sog’liq uchun foydalar konfessiyaning LGBTQ muammolariga bo’lgan munosabatiga bog’liq emas.

Qizig’i shundaki, katolik deb tanilgan jinsiy ozchilik vakillari salomatlik ko’rsatkichlari nisbatan yaxshi ekanini ma’lum qilishdi. Tadqiqot shuni ko’rsatdiki, jinsiy ozchilik katoliklari uchun sog’liqni saqlash assotsiatsiyasi LGBQni tasdiqlovchi protestant mazhabidagi jinsiy ozchiliklarnikidan sezilarli darajada farq qilmaydi. Ushbu topilma, ayniqsa, katolik cherkovi bir jinsli nikohlarni rasman tanlamaganligi sababli diqqatga sazovordir.

Jinsiy ozchilik Mormonlar o’rtasidagi salomatlik va diniy mansublik o’rtasidagi munosabatlar ham nozik rasmni taqdim etdi. Mormon sifatida tanilgan barcha ishtirokchilar, shu jumladan, Masihning ko’proq tasdiqlovchi Jamiyati ishtirokchilari, shu jumladan, sog’liq bilan ijobiy bog’liqlik bor edi. Biroq, faqat Iso Masihning Oxirgi kun avliyolari cherkovi a’zolariga va boshqa an’anaviy Mormon guruhlariga e’tibor qaratganda, bu uyushma unchalik aniq emas edi.

Tadqiqot, shuningdek, boshqa ozchilik dinlarini ham ko’rib chiqdi va kichikroq namunaviy o’lchamlar tufayli, odatda, noaniq natijalarni topdi. Bunga buddistlar, yahudiylar, hindular va musulmonlar kabi guruhlar, shuningdek, kamroq tarqalgan yoki asosiy bo’lmagan diniy mansub bo’lganlar kiradi.

Cranney jinsi, irqi/etnik kelib chiqishi, yoshi, ma’lumoti, oilaviy ahvoli va davlati kabi o’zgaruvchilarni nazorat qiladi. Biroq, tadqiqot qimmatli tushunchalarni taqdim etsa-da, u kelajakdagi tadqiqot sohalariga ishora qiluvchi cheklovlar bilan birga keladi.

Asosiy cheklovlardan biri bu o’z-o’zidan baholangan sog’liqni saqlash choralariga tayanish bo’lib, u foydali bo’lsa-da, sog’liqni saqlash dinamikasining to’liq murakkabligini qamrab ololmasligi mumkin. Bundan tashqari, tadqiqotning turli diniy mansubliklarning turli ta’siri bo’yicha topilmalari shuni ko’rsatadiki, kelajakdagi tadqiqotlar mahalliy diniy jamoalar va individual e’tiqodlarning jinsiy ozchiliklar salomatligiga qanday ta’sir qilishini batafsilroq o’rganishdan foyda olishi mumkin.

Tadqiqot uchun yana bir soha – bu diniy mansublik va amaliyotning sog’liq natijalariga bo’ylama ta’siri. Bunday tadqiqotlar sabab-oqibat munosabatlari haqida chuqurroq ma’lumot beradi va jinsiy ozchiliklar vaqt o’tishi bilan diniy muhitda o’z shaxsiyatlarini qanday boshqarishini tushunishga yordam beradi.