Behruzbek Hamidov
Fikrlar, his-tuyg’ular va istaklarga havolalarni o’z ichiga olgan ruhiy davlat tili bolaning ong nazariyasini rivojlantirishda muhim rol o’ynaydi. Aql nazariyasi bolaning boshqalarning o’z fikrlari, his-tuyg’ulari va e’tiqodlari borligini tushunish qobiliyatini anglatadi, ular o’z fikrlaridan farq qilishi mumkin.
Ota-onalar farzandlari bilan ruhiy holatlar haqida suhbat qurganda, ularga inson ongining ichki faoliyati haqida qimmatli tushunchalar beradi. Bu esa, o‘z navbatida, bolalarda empatiya, istiqbolga ega bo‘lish qobiliyatlarini rivojlantirishga va ijtimoiy munosabatlarni chuqurroq tushunishga yordam beradi.
Tushunchalarni aniq belgilash va tushuntirishni o’z ichiga olgan ishlab chiqilgan til bolalarga his-tuyg’ularini boshqarishni o’rganishga yordam berish uchun juda muhimdir. Ota-onalar his-tuyg’ularni muhokama qilish uchun boy va tavsiflovchi tildan foydalanganda, bolalar o’zlarining his-tuyg’ularini va ularni ijtimoiy jihatdan maqbul tarzda qanday ifoda etishni yaxshiroq tushunishadi. Bu yanada samarali hissiy tartibga solishga, yaxshilangan hissiy intellektga va sog’lom shaxslararo munosabatlarga olib kelishi mumkin.
Ushbu tadqiqot uchun tadqiqotchilar kattalar ruhiy davlat tilini va bolalar bilan ishlab chiqilgan tilni qanday qo’llashini chuqurroq tushunishga harakat qilishdi, ayniqsa bolaning jinsi ifodasi tildan foydalanishga qanday ta’sir qilishi mumkinligiga e’tibor qaratishdi.”Ikkinchidan, aqliy holatlar va ishlab chiqilgan til haqida gapirishning rivojlanishdagi ahamiyati yaxshi qabul qilingan bo’lsa-da, kattalar bu til toifalarini jinsi xilma-xil bolalarga nisbatan qanday ishlatishini hech qanday tadqiqot o’rganmagan. Xilma-xillik nishonlanishi va rivojlanish kontekstida ilmiy jihatdan tushunilishi kerak bo’lgan narsadir.
Izzattillo Islomov
