Nasha, shuningdek, marixuana sifatida tanilgan, kannabinoidlar deb nomlanuvchi birikmalarni o’z ichiga olgan psixoaktiv o’simlik. Ikkita eng mashhur kannabinoidlar tetrahidrokannabinol (THC) va kannabidiol (CBD). THC o’simlikning psixoaktiv ta’siri uchun mas’ul bo’lib, “yuqori” tuyg’uni keltirib chiqaradi, CBD esa zaharlanishni keltirib chiqarmaydi va turli xil potentsial terapevtik foydalarga ega deb hisoblanadi. Nashaning qonuniyligi turli mamlakatlar va mintaqalarda farq qiladi. Uni chekish, bug’lash yoki oziq-ovqat, yog’lar yoki damlamalar kabi mahsulotlarni iste’mol qilish orqali iste’mol qilish mumkin.

Nashadan muammoli va majburiy foydalanish nasha ishlatish buzilishining rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Bu holat ruhiy salomatlik buzilishi sifatida tasniflanadi va nasha iste’moli ustidan nazoratning buzilishi bilan bog’liq bo’lib, kundalik hayotda, munosabatlarda va mas’uliyatda uzilishlarga olib keladi.

So’nggi yigirma yil ichida nasha iste’moli buzilishidan aziyat chekadigan aholining ulushi va umuman nasha iste’moli tobora ortib bormoqda, chunki ko’proq shtatlar nasha foydalanishni dekriminallashtirdi yoki qonuniylashtirdi. Bunga aholi orasida nasha iste’mol qilish xavfi to’g’risidagi tasavvurning kamaygani va undan foydalanishga bo’lgan munosabatning ruxsat etilganligi ham yordam berdi.

Biroq, mavzu bo’yicha olib borilgan tadqiqotlarda kannabinoidlarning ruhiy salomatlikni yaxshilashga oid kam dalillari topildi. Aksincha, nashani og’ir va tez-tez ishlatish ruhiy salomatlikka jiddiy salbiy ta’sir ko’rsatadi. Tadqiqot natijalari nasha iste’molini eng og’ir foydalanuvchilar uchun psixoz xavfining to’rt baravar ortishi va o’rtacha foydalanuvchilar uchun xavfning ikki baravar oshishi bilan bog’laydi. Nasha iste’moli ruhiy tushkunlik va tashvish bilan og’rigan odamlar orasida yuqori ekanligi aniqlandi. Sog’likka boshqa salbiy ta’sirlar haqida ham xabar berilgan.

Tadqiqot muallifi Namkee G. Choi va uning hamkasblari kattalar nasha foydalanuvchilari orasida psixologik tanglik, ruhiy kasallik, nasha iste’mol qilish chastotasi va nasha iste’mol qilish buzilishi o’rtasidagi bog’liqlikni o’rganishni xohlashdi. Ular, ayniqsa, nasha iste’moli va psixologik tanglik o’rtasidagi bog’liqliklarga qiziqish bildirishdi. Ular nasha iste’mol qilishning yuqori chastotasi o’rtacha va jiddiy psixologik stress bilan bog’liq bo’lishini kutishgan.

Psixologik iztirob insonda sezilarli noqulaylik yoki azob-uqubatlarga olib kelishi mumkin bo’lgan keng ko’lamli hissiy va psixologik alomatlarni anglatadi. Bu odamning kundalik hayotida yaxshi ishlashiga xalaqit beradigan tashvish, tushkunlik, qayg’u, g’azab yoki boshqa salbiy his-tuyg’ularni o’z ichiga olishi mumkin.

Tadqiqotchilar Giyohvand moddalarni iste’mol qilish va salomatlik bo’yicha 2020 yilgi Milliy tadqiqot ma’lumotlarini tahlil qilishdi. Ushbu ma’lumotlar to’plami so’rovni shaxsan yoki onlayn tarzda to’ldirgan 32 893 kishining javoblarini o’z ichiga oladi. Tadqiqotchilar faqat 18 yoshdan katta bo’lgan respondentlarning javoblarini o’rganib chiqdilar, chunki bu so’rovda voyaga etmaganlar psixologik stress va ruhiy kasalliklar haqida so’ralmagan. Bu tahlil qilinishi mumkin bo’lgan respondentlar sonini 27 170 tagacha qisqartirdi.

Tadqiqot mualliflari so’rov ma’lumotlari to’plamidan psixologik tanglik (Kessler-6 ekrani), o’tgan yilgi nasha foydalanish holati, birinchi foydalanish yoshi, foydalanish sabablari, foydalanish chastotasi, nasha iste’mol qilish buzilishi va uning zo’ravonligi (qo’llash orqali baholangan) haqidagi ma’lumotlardan foydalanganlar. nasha iste’moli haqidagi ma’lumotlarning klinik diagnostik mezonlari), boshqa moddalardan foydalanish yoki boshqa foydalanish kasalliklari, o’tgan yilgi ruhiy salomatlik muolajalari, o’tgan yilgi ruhiy kasalliklar va turli demografik ma’lumotlar.

Natijalar shuni ko’rsatdiki, ishtirokchilarning 74 foizi hech qanday psixologik stressni boshdan kechirmagan. Qiyinchilik haqida xabar berganlar orasida teng nisbat (13%) og’ir va engil-o’rtacha darajalarni boshdan kechirgan. Shunisi e’tiborga loyiqki, jiddiy iztirobga uchragan ishtirokchilarning 52 foizi 35 yoshgacha bo’lgan va bu guruhga ko’proq ayollar, ishsizlar va daromadi 20 000 dollardan past bo’lganlar kiradi. Bundan tashqari, jiddiy qayg’uga duchor bo’lganlarning 90% dan ortig’i va engil va o’rtacha og’irlikdagilarning yarmi ruhiy kasallikka duchor bo’lgan.

Ishtirokchilarning qariyb 18 foizi o’tgan yili nasha iste’mol qilganini aytdi. Nasha iste’molchilari engil-o’rtacha va jiddiy og’ir ahvolda bo’lganlar orasida hech qanday muammoga duch kelmaganlarga qaraganda ko’proq tarqalgan. Jiddiy tashvishli guruh, shuningdek, tez-tez foydalanuvchilar va nasha iste’moli bilan og’rigan shaxslarning eng yuqori ulushiga ega edi.

“Xulosa qilib aytganda, bizning tadqiqotimiz AQShdagi kattalar o’rtasida psixologik tanglik va nasha iste’mol qilish chastotasi o’rtasidagi va nasha iste’molchilari o’rtasida psixologik iztirob va nasha iste’mol qilish buzilishi o’rtasidagi sezilarli ijobiy bog’lanishlarni ochib beradi. Yosh kattalar psixologik tanglik, nasha iste’moli va nasha iste’mol qilish buzilishidan eng ko’p ta’sirlangan guruhdir. Tadqiqot, shuningdek, boshqa moddalarni iste’mol qilish/foydalanish kasalliklari bilan psixologik tanglikning muhim aloqalarini ko’rsatadi. Ko’payib borayotgan shtatlarda qonuniylashtirilganligi sababli nashaning oson mavjudligi / mavjud bo’lishini hisobga olsak, nasha iste’moli va nasha iste’moli buzilishining tarqalishi ortib borishi mumkin “, deb yozadi tadqiqot mualliflari.

Tadqiqot nasha ishlatishning psixologik asoslarini ilmiy tushunishga muhim hissa qo’shadi. Biroq, u ham e’tiborga olinishi kerak bo’lgan cheklovlarga ega. Shunisi e’tiborga loyiqki, turli xil ma’lumotlarni yig’ish usullari tufayli tadqiqotchilar 2020 yilgi ma’lumotlarni oldingi yillar bilan solishtira olmadilar. Shu sababli, hisobot raqamlari oldingi yillarga nisbatan bir xil yoki farqli ekanligi noma’lumligicha qolmoqda. Bundan tashqari, ma’lumotlar o’z-o’zidan hisobotlarga asoslanadi va nasha va giyohvand moddalarni iste’mol qilish to’g’risidagi hisobotlar ijtimoiy manfaatdorlikka ta’sir qilgan bo’lishi mumkin.

Nihoyat, tadqiqot sababiy bog’liqlikni aniqlay olmaydi. Psixologik tanglikni boshdan kechirayotgan odamlar nasha bilan kurashish mexanizmi sifatida murojaat qilishlari mumkin, bu assotsiatsiyani tushuntirishi mumkin. Boshqa tomondan, nasha iste’moli kayfiyat va idrokga ta’siri tufayli ruhiy tushkunlikka olib kelishi mumkin.