Masha 30 yoshda, u kechqurun yolg’iz qolishdan qo’rqadi. Erining barda hamkasblari bilan kech qolib, bir-ikki soatdan keyin kelishini bilsa ham, o‘ziga joy topolmaydi: tashlab ketilgan, shu xonadonda, bu dunyoda yolg‘iz qolgan.
Agar do’stlari hafta oxiri shahar tashqarisiga chiqib, uni taklif qilmasa, u o’z xiyonatini qattiq qabul qiladi; agar hamkasblar yoki xo’jayin ishni tanqid qilsa yoki taklif qilingan g’oyalarni sezmasa, u xafagarchilik va umidsizlik holatiga tushadi. Tashlab ketish jarohati uni butun hayoti davomida ta’qib qiladi. Chiqish yo’li bormi?
BU JAROHATGA NIMA SABAB BO’LADI?
“Ajralish jarohati ko’pincha erta bolalikda paydo bo’ladi”, deb tushuntiradi psixolog va oilaviy maslahatchi Anna Konstantinova. — Dastlabki yillarda dunyo bilan aloqalar o‘rnatish uchun poydevor qo‘yiladi.
Agar ota-onalar bolaga asosiy psixologik ehtiyojlarni: sevgi, xavfsizlik va qabul qilishni ta’minlamagan bo’lsa, bunday oilada o’sgan odam tashlab ketish travmasini boshdan kechirish ehtimoli katta.
Xuddi shu muammo, agar bola yo’qotishni boshdan kechirgan bo’lsa, masalan, ota-onadan birining o’limi yoki oiladan chiqib ketishi bilan yuzaga keladi.
U bunga qanday dosh berishni bilmaydi. Va agar yaqin atrofda qiyin voqeadan omon qolishga yordam beradigan kattalar bo’lmasa, tashlab ketish travması paydo bo’ladi.
Agar bola sabablarini tushuntirmasdan buvisi tomonidan tarbiyalangan bo’lsa, foydasizlik va tashlab ketish hissi uni ko’p yillar davomida ta’qib qiladi. Ko’pincha bola ota-onasi bilan yashaydi, lekin ular unga e’tibor bermaydilar. Misol uchun, ona bolasi bilan o’ynaydi, lekin shu bilan birga butun yurish davomida doimo telefoniga qaraydi yoki do’sti bilan telefonda suhbatlashadi.
Keyinchalik, odam o’zini o’zi qadrlash bilan bog’liq muammolarni rivojlantiradi va keraksiz, tashlab ketilgan bolaning holatiga qaytadi. Bunday odamlarda o’zini adekvat hurmat qilish haqida gapirish qiyin.
Agar inson doimo tashvish holatida bo’lsa va uni qabul qilish va tushunish, o’ziga xos va shu bilan birga sevish nimani anglatishini bilmasa, u o’zini ishonchli his qilishi qiyin bo’ladi.