Testosteron vaqtinchalik ijtimoiy anksiyete buzilishi bo’lgan ayollarda qochish tendentsiyalarini kamaytirishga yordam berishi mumkin

Ijtimoiy tashvish buzilishi – bu ijtimoiy vaziyatlardan kuchli va doimiy qo’rquv bilan tavsiflangan ruhiy salomatlik holati. Ushbu buzuqlikka ega bo’lgan odamlar ko’pincha ijtimoiy o’zaro munosabatlarda haddan tashqari tashvish va o’z-o’zini anglashni boshdan kechiradilar, bu esa ijtimoiy hodisalardan qochishga (ya’ni, ijtimoiy qochishga) kuchli intilishga olib keladi. Titrash, terlash va tez yurak urishi kabi jismoniy alomatlar bu tashvish hissi bilan birga bo’lishi mumkin. Ijtimoiy tashvish insonning kundalik hayotiga sezilarli ta’sir ko’rsatishi mumkin, bu uning munosabatlarni o’rnatish, ijtimoiy yig’ilishlarda qatnashish yoki omma oldida chiqish qobiliyatiga to’sqinlik qilishi mumkin.

Buzilish uchun standart davolash terapiya va psixiatrik dori-darmonlarni o’z ichiga oladi, ammo olimlar doimo yangi davolash usullarini izlaydilar. Bu maqsad uchun potentsial istiqbolli moddalardan biri testosteron, erkak jinsiy gormoni. Oldingi tadqiqotlar shuni ko’rsatdiki, uni qo’llash sog’lom odamlarda, shuningdek, ijtimoiy tashvish buzilishi bo’lgan juda qo’rqinchli odamlarda yondashuv xatti-harakatlarini rag’batlantirishi mumkin.

Tadqiqot muallifi Moniek H.M. Hutschemaekers va uning hamkasblari ta’sir qilish terapiyasi paytida ijtimoiy tashvish buzilishi bo’lgan ayollarga testosteronni yuborish ularning ijtimoiy qochish tendentsiyalarini samarali ravishda kamaytiradimi yoki yo’qligini tekshirishni maqsad qilgan. Gipoteza shuni ko’rsatdiki, testosteron eng yuqori qochish tendentsiyasiga ega bo’lgan ayollarda eng samarali bo’ladi. Buni o’rganish uchun tadqiqotchilar tajriba o’tkazdilar.

Tadqiqotga 18 yoshdan 43 yoshgacha bo’lgan ijtimoiy tashvish buzilishidan aziyat chekadigan 55 nafar ayol ishtirok etdi. Ular Niderlandiyaning Radboud universiteti Nijmegen shahridagi anksiyete kasalliklari bo’yicha ixtisoslashgan ambulatoriya poliklinikasidan va jamiyatdan jalb qilingan.

Tadqiqotchilar tasodifiy ishtirokchilarni testosteron yoki platsebo bilan davolash uchun tayinlashdi. Testosteronni davolash 0,5 ml testosteron va boshqa moddalarni o’z ichiga olgan eritmani o’z ichiga oladi. Platsebo eritmasi testosterondan tashqari bir xil moddalarni o’z ichiga olgan. Birinchi ekspozitsion terapiya seansidan to’rt soat oldin, ishtirokchilar o’zlariga tayinlangan eritmani tillari ostida 60 soniya ushlab turishdi. Ishtirokchilar ham, davolanishni amalga oshiruvchi tadqiqotchilar ham har bir ishtirokchi qanday yechim olganini bilishmagan.

Ishtirokchilar har biri 90 daqiqadan iborat bo’lgan ikkita ommaviy nutq ta’siridan o’tishdi. Ushbu sessiyalar “ta’sir qilish seanslari” deb nomlanadi, chunki ular ishtirokchilarni qo’rqadigan faoliyat bilan to’qnashadilar – bu holda, ommaviy nutq. Birinchi seans platsebo yoki testosteron bilan davolanishdan keyin sodir bo’ldi, ikkinchi seans esa bir haftadan keyin rejalashtirilgan edi.

Ishtirokchilar ta’sir qilish seanslaridan oldin va keyin bir necha vaqt oralig’ida ijtimoiy tashvish belgilarining zo’ravonligini (Ijtimoiy fobiya shkalasi yordamida), qo’rquv darajasini (muammoning sub’ektiv birligidan foydalangan holda) va yaqinlashishdan qochish tendentsiyalarini (yondashishdan qochish vazifasini qo’llash orqali) baholashni yakunladilar. . Shuningdek, ular mualliflarga testosteron darajasini kuzatish imkonini berish uchun tadqiqot davomida sakkiz xil vaqtda tupurik namunalarini taqdim etdilar.

Natijalar shuni ko’rsatdiki, testosteronni davolashga tayinlanganlar, ayniqsa qochishga moyilligi yuqori bo’lgan ishtirokchilar, kamroq qochish tendentsiyasiga ega bo’lganlarga nisbatan testosteronni qabul qilgandan so’ng darhol qo’rquvning ko’proq pasayishini ko’rsatdi. Ushbu ta’sir platsebo guruhida kuzatilmadi.

Biroq, ikkinchi sessiya natijalarini tahlil qilish testosteron guruhida qochish va qo’rquvni kamaytirish o’rtasidagi bog’liqlikni aniqlamadi. Qizig’i shundaki, testosteronning boshlang’ich ko’rsatkichlarini ko’rib chiqqandan so’ng, kuchli qochish ballari ushbu guruhdagi umumiy qo’rquv darajasining pastligi bilan bog’liq edi. Tadqiqot mualliflari testosteronning ijtimoiy tashvish belgilariga ta’siri yoki bu alomatlar va qochish tendentsiyalari o’rtasidagi munosabatni aniqlamadi.

“Joriy tadqiqot tobora ko’payib borayotgan adabiyotlar to’plamiga qo’shimcha bo’lib, SAD [ijtimoiy tashvish buzilishi] bilan kuchli ijtimoiy qochish tendentsiyalari bilan ta’sir qilish davosiga kirgan shaxslar testosteron bilan qo’shimcha davolashdan foyda olishlari mumkin”, deb xulosa qilishdi tadqiqot mualliflari.

Tadqiqot testosteron administratsiyasining ijtimoiy anksiyete buzilishi bo’lgan ayollarga ta’sirini yoritadi. Biroq, tadqiqot namunasi juda kichik edi. Shu sababli tadqiqotchilar kichik effektlarni aniqlay olmadilar.

Maqola, “Ijtimoiy tashvishli ayollarda testosteronning ijtimoiy qochish va kuchaytirilgan ta’sir qilish samaradorligi: uchuvchi te