Izzattillo Islomov
Agar biz odatdagi hissiy holatimizdan chiqib ketgan paytlarni tahlil qilsak, ular ko’pincha bir xil stsenariy bo’yicha rivojlanib, o’xshash his-tuyg’ularni keltirib chiqarishini ko’ramiz.
Misol uchun, biz hatto kichik tanqidga ham dosh berishga qiynalayotganimizni sezishimiz mumkin. Bizga yuborilgan har qanday izoh yoki aniqlovchi savol o’zimizni aybdor va ahamiyatsiz his qiladi.
Shu sababli, bir necha daqiqada hal qilinishi mumkin bo’lgan kundalik vaziyat, boshqalarga ko’rinmaydigan odam uchun fojiaga aylanadi. Va u shiddatli ichki muloqotlar va tajribalar tufayli jadal rivojlanib, rivojlanishda davom etmoqda: “Nega bu? Nima uchun? Nega javob bermadim? Lekin shuni aytishim kerak edi…”
BOLALIKDAN OLINGAN TAJRIBALAR
Agar biror narsa bizni vaziyatga mutanosib bo’lmagan kuchli hissiy reaktsiyaga sabab bo’lsa yoki aksincha, his-tuyg’ularimizni “o’chirib qo’ysa”, ehtimol bu bizga o’tmishdagi og’riqli voqeani eslatadi. Bolalikda yoki o’smirlikda biz uchun qiyin va chidab bo’lmas bo’lgan va o’sha paytda ruhiyatimiz yechim topa olmagan vaziyat haqida. Ya’ni, u bizni himoya qila olmadi.
Oddiy misol: bolaligida ona bolasini tartibsiz o’yinchoqlar yoki yomon baholar uchun tanbeh qilgan va agar unga biror narsa desa, undan ham jahli chiqqan. Bola qo’rqib ketdi va xafa bo’ldi. U o’zini yolg’iz va nochor his qildi, onasiga nimadir deyishdan qo’rqdi va shunchaki yig’ladi.
Bu bola katta bo’ldi, kattalar va mustaqil shaxs bo’ldi. Ammo kimdir u bilan baland ovozda gapira boshlaganida, u yana o’zini nochor his qiladi. Aql va ishonch uni tark etadi, u bahona topib, o’zini himoya qilishni xohlaydi. Shuning uchun u jim bo’lib, ko’z yoshlarini ushlab turadi.
Behruzbek Hamidov
