JAMA Network Open da chop etilgan yangi tadqiqotga ko‘ra, uy hayvoniga ega bo‘lish yolg‘iz yashayotgan katta yoshlilarda kognitiv pasayishni sekinlashtirishi mumkin. Tadqiqot uy hayvonlarining hamrohligi biz qarigan sari aqliy ravshanlikni saqlab qolishda muhim rol o‘ynashi mumkinligi haqidagi dastlabki dalillarni taqdim etadi.

Ushbu tadqiqotning motivatsiyasi tobora kuchayib borayotgan sog’liqni saqlash tashvishidan kelib chiqdi: qarigan aholimizda kognitiv pasayish va demansning o’sishi. 2050 yilga kelib demans bilan og’rigan odamlar soni ikki baravar ko’payishi kutilayotganligi sababli, keksa odamlarning kognitiv salomatligiga ta’sir qiluvchi omillarni tushunish va hal qilish tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Tadqiqotchilar, ayniqsa, o’zgartirilishi mumkin bo’lgan omillarga qiziqishadi – sog’liqni saqlash natijalarini yaxshilash uchun o’zgartirilishi mumkin bo’lgan turmush tarzi yoki atrof-muhit jihatlari. Ushbu tadqiqot, ayniqsa, uy hayvonlariga egalik qilishning katta yoshlilarda kognitiv funktsiyaga muhim va o’zgartirilishi mumkin bo’lgan potentsial ta’sirini ko’rib chiqdi.

Tadqiqot Ingliz tilining qarish bo‘yicha bo‘ylama tadqiqoti ma’lumotlaridan foydalangan holda o‘tkazildi, u 50 va undan katta yoshdagi kattalarning milliy vakili guruhini o‘z ichiga oladi. Buyuk Britaniyada. Tadqiqotchilar o‘rtacha yoshi 66 yosh bo‘lgan 7945 nafar ishtirokchiga e’tibor qaratdilar. Bu shaxslarning aksariyati oq tanlilar bo’lib, jinsi teng taqsimlangan.

Kognitiv funktsiyani baholash uchun tadqiqotda og’zaki xotira va ravonlik o’lchovlaridan foydalanildi – asosan ishtirokchilar so’zlarni qanchalik yaxshi eslab qolishlari va tilga kirish va undan foydalanish qobiliyati. Ushbu kognitiv qobiliyatlar bir necha yillar davomida bir necha nuqtada baholandi, bu ishtirokchilarning aqliy qobiliyatlari vaqt o’tishi bilan qanday o’zgarganligi haqida dinamik rasmni taqdim etdi.

Tadqiqotchilar uy hayvonlariga egalik qilish yoshi kattalar orasida og’zaki xotira va ravonlikning sekinroq pasayishi bilan bog’liqligini aniqladilar. Bu shuni ko’rsatadiki, uy hayvoniga ega bo’lish kognitiv funktsiyaning ayrim jihatlariga himoya ta’siriga ega bo’lishi mumkin.

Keyingi tahlillar shuni ko’rsatdiki, yolg’iz yashash uy hayvonlariga egalik qilish va kognitiv pasayish o’rtasidagi munosabatlarni o’zgartiradi. O’z-o’zidan yashovchi kattalar uchun uy hayvoniga ega bo’lish og’zaki qobiliyatlarning sezilarli darajada sekinroq pasayishi bilan bog’liq edi.

Biroq, uy hayvonlariga egalik qilishning bu himoya ta’siri boshqalar bilan birga yashaydiganlarda kuzatilmadi. Bu farq uy hayvonlarining ijtimoiy va hissiy yordam ko’rsatishdagi potentsial rolini ta’kidlaydi, bu ayniqsa insoniy sheriklikdan mahrum bo’lgan odamlar uchun foydali bo’lishi mumkin.

Topilmalar oldingi tadqiqot bilan Scientific Reports da chop etilgan. , shuni aniqladiki, uy hayvonlari, xususan, itlari boʻlgan keksa kattalarda, egasi boʻlmaganlarga qaraganda sekinroq kognitiv pasayish kuzatiladi, bu taʼsir itlari bilan muntazam ravishda sayr qiladigan it egalarida koʻproq kuzatiladi.

Yoshi va sog’lig’i holatini nazorat qilgandan keyin ham, uy hayvonlari egalari o’n yil davomida xotira, ijro etuvchi funktsiya, til funktsiyasi, psixomotor tezligi va qayta ishlash tezligida kamroq yomonlashgan, mushuk egalarida ham xotira va til funktsiyasi kamroq pasaygan.

Shunga o‘xshab, Journal of Aging and Healthda 50 yoshdan oshgan amerikalik kattalar ishtirokida o‘tkazilgan tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, 65 yoshdan oshgan va uy hayvonlari bo‘lganlar 5 yildan ortiq o’zlarining uy hayvonlari bo’lmagan tengdoshlariga nisbatan yuqori kognitiv va xotira ko’rsatkichlarini ko’rsatdi. 65 yoshgacha bo’lgan ishtirokchilarda bu assotsiatsiya kuzatilmadi.

Ushbu istiqbolli topilmalarga qaramay, tadqiqotning cheklovlarini ta’kidlash muhimdir. Yangi tadqiqotning kuzatuv tabiati shuni anglatadiki, biz uy hayvonlariga ega bo’lish to’g’ridan-to’g’ri kognitiv pasayishning sekinlashishiga olib keladi degan xulosaga kela olmaymiz – boshqa omillar ham bo’lishi mumkin. “Uy hayvonlariga egalik yolg’iz yashovchi keksa odamlarda kognitiv pasayish tezligini sekinlashtirishi yoki yo’qligini baholash uchun tasodifiy klinik sinovlar zarur”, deb xulosa qilishdi tadqiqotchilar.

Tadqiqot, “Uy hayvonlariga egalik qilish, yolg‘iz yashash va 50 va undan katta yoshdagi kattalar orasida kognitiv pasayish” muallifi Yanji Li, Vanxin Vang, Livan Chju, Liven Yang, Herui Vu, Xiaojuan Chjan, Lan Guo va Cyong Lu