Behruzbek Hamidov
| Uyqusizlik: sabablarini tushunish va echimlarni topishMaqolalar / Boshqalar |
Uyqusizlik – bu ko’pchiligimizga tanish bo’lgan muammo. Deyarli har bir kishi kamida bir marta dam olishdan zavqlanish o’rniga tashvish bilan o’tkazgan kechalarni boshdan kechirgan. Uyqusizlik nafaqat bizni etarli uyqudan mahrum qiladi, balki psixologik va jismoniy salomatligimizga ham salbiy ta’sir qiladi.
Sifatli uyqu hayotimizda muhim rol o’ynaydi. Bu tanamiz dam oladigan, energiyani tiklaydigan va ma’lumotni qayta ishlaydigan tiklanish davri. Uyqu nafaqat jismoniy holatimizga ta’sir qiladi, balki bizning psixologiyamizga ham bevosita ta’sir qiladi. Uyquning etishmasligi kayfiyatning yomonlashishiga, tashvishning kuchayishiga, diqqatni jamlashning pasayishiga va hatto yomon xotiraga olib kelishi mumkin.
Ushbu maqolada biz e’tiborga loyiq bo’lgan umumiy muammo bo’lgan uyqusizlik haqida gapiramiz. Biz uyqusizlikning turli turlarini, ularning mumkin bo’lgan sabablarini va ruhiy holatimizga ta’sirini ko’rib chiqamiz. Shuningdek, har birimiz ruhiy va jismoniy farovonligimiz uchun uyqudan maksimal foyda olishni o’rganishimiz uchun uyqusizlikni engishning amaliy usullarini muhokama qilamiz.
Uyqusizlik turlari va ularning sabablari
Uyqusizlik – bu turli odamlarda turlicha namoyon bo’lishi mumkin bo’lgan heterojen holat. Uyqusizlikning har xil turlari o’ziga xos xususiyatlarga ega va ularning har biri o’ziga xos sabablar bilan bog’liq. Keling, turli xil uyqusizlik turlarini batafsil ko’rib chiqaylik va bu uyqu muammolari ortida nima borligini tushunishga harakat qilaylik.
1. Dastlabki uyqusizlik
Dastlabki uyqusizlik odatda uxlab qolish qiyinligini o’z ichiga oladi. Biror kishi to’shakda soatlab yotishi mumkin, dam olish va uxlab qolish mumkin emas. Ushbu turdagi uyqusizlik uyqudan oldin dam olishga xalaqit beradigan tashvish, tashvish yoki stress bilan bog’liq bo’lishi mumkin.
Boshlang’ich uyqusizlik sabablari
Dastlabki uyqusizlikka olib kelishi mumkin bo’lgan bir qator turli sabablar mavjud:
Stress va tashvish: Xavotirlar, qo‘rquv va xavotirlar markaziy asab tizimini faollashtirishi mumkin, bu esa dam olishni va uxlashni qiyinlashtiradi.
Umumiy oʻzgarishlar: Sayohat qilish, vaqt zonalarini oʻzgartirish yoki muntazam uyqu rejimiga rioya qilmaslik tanangizning ichki soatini buzishi va dastlabki uyqusizlikka olib kelishi mumkin.
Uyqudan oldin faollikni oshirish: Uxlashdan oldin jismoniy mashqlar, kuchli faollik yoki hissiy buzilishlar dam olishni va uxlashni qiyinlashtirishi mumkin.
Kofein va stimulyatorlardan foydalanishning ko‘payishi: Kofein, nikotin va boshqa stimulyatorlar asab tizimiga ta’sir qilib, uxlashni qiyinlashtiradi.
Atrof-muhit omillari: Shovqin, yorug‘lik va boshqa atrof-muhit omillari uyquga ketish uchun tinch muhit yaratishni qiyinlashtirishi mumkin.
2. O’rtacha uyqusizlik
O’rtacha uyqusizlik tun bo’yi uyqudagi uzilishlar bilan tavsiflanadi. Odam bir necha marta uyg’onadi va uxlab qolish qiyin kechadi. Bunga og’riq yoki noqulaylik kabi jismoniy sabablar, shuningdek, hissiy stress sabab bo’lishi mumkin.
O’rtacha uyqusizlik sabablari
O’rtacha uyqusizlik turli sabablarga ko’ra yuzaga kelishi mumkin:
Hissiy stress: Anksiyete, tashvish va hissiy stressning kuchayishi sizni tunda uyg‘onishingizga va yana o‘z holatingizga qaytishingizni qiyinlashtirishi mumkin. uyqu.
Jismoniy kasalliklar: Og‘riq, noqulaylik, nafas olish muammolari (masalan, horlama) yoki boshqa jismoniy muammolar chuqur, uzluksiz uyquga xalaqit berishi mumkin.< /a a>
Tunda bezovtalanish: Hojatxonaga chiqish, shovqin yoki boshqa tashqi omillar uyquni buzishi va uxlab qolishning qiyinlashishiga olib kelishi mumkin.
3. Terminal uyqusizlik
Terminal uyqusizlik erta uyg’onishda o’zini namoyon qiladi, odam kerakli vaqtdan ancha oldin uyg’onadi va uxlab qololmaydi. Ushbu turdagi uyqusizlik ruhiy tushkunlik, shuningdek, gormonal muvozanatdagi o’zgarishlar bilan bog’liq bo’lishi mumkin.
