Uyqusizlikdan aziyat chekadigan ba’zi odamlar miyaning ish xotirasi bilan shug’ullanadigan muayyan hududlarini faollashtirishda muammolarga duch kelishlari mumkin. Ushbu tezis yangi tadqiqotning paydo bo’lishi munosabati bilan ilgari surilgan. Bundan tashqari, uyqusizlik bilan og’rigan odamlarda miyaning odatda faol bo’lgan ba’zi qismlari fikr yuritish paytida faol bo’lmasligi bilan bog’liq muammolar bo’lishi mumkin.

Topilmalar uyqusizlikdan aziyat chekayotgan odamlarda nima uchun kun davomida diqqatni jamlash qiyinligini tushuntirishi mumkin. Kaliforniya universiteti psixiatriya kafedrasi dotsenti, tadqiqotchi Shon Drummond: “Ushbu natijalarga asoslanib, uyqusizlik bilan og’rigan odam sog’lom uyqusi bo’lgan odam bilan bir xil ishni bajarish uchun ko’proq harakat qilayotgandek tuyulishi ajablanarli emas”, deydi tadqiqotchi. , San-Diego.

Tadqiqotda asosiy uyqusizlikka chalingan 25 kishi ishtirok etdi, ya’ni ular uxlashda qiyinchiliklarga duch kelishdi va ruhiy salomatlik bilan bog’liq muammolar kabi boshqa qo’shma kasalliklarga ega emaslar. Yana 25 nafar ishtirokchida uyqu bilan bog‘liq muammolar bo‘lmagan.
Bir kechada o’tkazilgan o’lchovlar davomida uyqusizlik bilan og’rigan ishtirokchilar kechasi o’rtacha olti soat uxladilar, uyqusizlikdan aziyat chekmaganlar esa kechasi o’rtacha etti soat uxladilar.

Barcha ishtirokchilar o’zlarining ishchi xotiralarini aniq vazifalar bilan yukladilar, bunda ularning miyalari funktsional magnit-rezonans tomografiya (fMRI) yordamida skanerdan o’tkazildi. Ishchi xotira – bu qisqa muddatli ma’lumotlarni qayta ishlash va saqlash qobiliyati, keyinchalik joriy vazifalarni bajarish uchun ishlatilishi mumkin. Ushbu tadqiqotda taqdim etilgan ishchi xotira vazifalari ketma-ket tasvirlangan va taqdim etilgan bir qator harflar va ularning ta’riflarini ko’rishdan iborat edi (ya’ni, bir, ikki yoki uchta harf orqaga n-orqa effekti).

Uyqusizlik bilan og’rigan odamlar, uyqu muammosi bo’lmagan odamlarga qaraganda, miyaning ish xotirasida ishtirok etadigan sohalarida eng kam faollikni ko’rsatdi. Vazifani qiyinlashtirganda, uyqusizliksiz odamlar miyaning boshqa sohalarida, ya’ni frontal loblarning dorsolateral prefrontal korteksida faollashgan. Bundan tashqari, vazifa qiyinlashganda, uyqusizlikdan aziyat chekmagan odamlar miyaning “standart rejimda” ishlaydigan va energiya sarflaydigan joylarini faolsizlantirishdi. Ular, odatda, odam o’z e’tiborini hech narsaga qaratmasa, faol bo’ladi. Ammo uyqusizlikdan aziyat chekadigan odamlarda bu joylar ishlashni davom ettirdi va ko’proq energiya resurslarini sarfladi.

“Tadqiqotlar uyqusizlik bilan og’rigan odamlar nafaqat tunda uxlashda muammolarga duch kelishlarini, balki ularning miyalari kun davomida unchalik samarali ishlamasligini tushunishga imkon beradi”, dedi Drummond.

Ushbu tadqiqot faqat asosiy omil sifatida uyqusizlik bilan kasallangan odamlarni qamrab olganligi sababli, topilmalar boshqa uyqu muammolari va uyqusizlik bilan bog’liq o’zgarishlarga ega bo’lgan odamlar bilan qanday bog’liqligini tushunish uchun ko’proq tadqiqotlar talab etiladi. Bundan tashqari, tadqiqot o’rtacha uyqusizlik bilan og’rigan odamlarni qamrab oldi, shuning uchun topilmalar uyqu buzilishining og’ir shakllaridan aziyat chekadigan odamlarga qanday aloqasi borligi aniq emas, tadqiqotchilar ham hisobot berishadi.