Behruzbek Hamidov
Bu usullar orasida sizning asablaringiz nochor bo’lib tuyulgan paytda tashvish bilan kurashishga yordam beradigan usullar mavjud. Sizga mos keladiganini tanlang.
1. YUZINGIZNI SOVUQ SUV BILAN YUVING
Psixoterapevtning ishi hamma uchun mos bo’lmaydi. Ba’zida mutaxassislar bir kunda bir nechta og’riqli hikoyani tinglashadi.
Bundan tashqari, ular beqaror va portlovchi odamlar bilan uchrashish ehtimoli ko’proq. Nyu-York shahridagi psixoterapevt Sheri Xelter bemorlarga o’zi qiladigan ishni qilishni tavsiya qiladi: qo’llarini sovuq suv bilan yuvib, yuzlarini yuving.
Qattiq tashvish va vahima hujumi paytida dissotsiatsiya sodir bo’ladi – odam his-tuyg’ulardan “ajraladigan” ko’rinadi va ular ustidan nazoratni yo’qotadi. Puls tezlashadi, nafas olish qiyinlashadi. Bu faqat qo’rquvni kuchaytiradi.
Muzli suvdan kuchli hislar odamni tom ma’noda tanasiga qaytaradi, uni tashvishlaridan chalg’itadi va u yana o’zini nazorat qila olishini tushunadi.
2. MUSHTLARINGIZNI SIQING
Qattiq tashvish yoki vahima hujumini engishning eng yaxshi usuli oddiy jismoniy faoliyat bo’ladi. Janjal paytida xonani tark etish, atrof-muhitni o’zgartirish yoki hatto uy atrofida bir necha marta yugurish tavsiya etilishi bejiz emas.
Ammo buni qilish har doim ham mumkin emas.
Agar, aytaylik, metroda yoki biron bir yopiq maydonda tashvish vahimaga aylanmoqchi bo’lsa, Richmondlik terapevt Nikol Oprisning jismoniy mashqlarini eslang.
Agar o’tirgan bo’lsangiz, qo’llaringizni tizzangizga qo’ying yoki tik turganingizda orqangizga qo’ying. Mushtlaringizni iloji boricha mahkam siqing va chuqur nafas oling. Nafas olishni tugatgandan so’ng, mushtlaringizni biroz bo’shating. Yana bir nafas oling va nafas chiqarish oxirida barmoqlaringizni bir oz ko’proq oching.
Nafas olishda davom eting va tutqichingizni asta-sekin bo’shating. Mushtlaringiz deyarli yopilmaganda, barmoqlaringizni kuch bilan to’g’rilang va iloji boricha mahkamlang. Va shundan keyingina qo’llaringizni bo’shashtiring. Bu vaqtga kelib siz keskinlik pasayganini his qilasiz.
Izzattillo Islomov
