Behruzbek Hamidov
Yaqinda The New England Journal of Medicine va Nature Medicine jurnalida chop etilgan ikkita tadqiqot ushbu sirli jarayonga oydinlik kiritdi.
Psilotsibin – serotonin deb ataladigan kimyoviy moddaga miyaning javobini o’zgartiradigan gallyutsinogen. Jigar tomonidan parchalanganda (“psilotsin” ga) u foydalanuvchilarda ong va idrokning o’zgarishiga olib keladi.
q sezgir bo’lib qoladi. Biroq, depressiya alomatlari ushbu o’zgaruvchan faoliyatga sabab bo’ladimi yoki faolroq standart rejim tarmog’iga ega bo’lganlar depressiyaga ko’proq moyil bo’ladimi, buni ko’rish kerak.
Yangi natijalar
Doza ba’zi odamlarda ulanishni boshqalarga qaraganda ko’proq oshirdi. Ammo tadqiqotlar shuni ko’rsatdiki, tarmoqlar o’rtasidagi aloqada eng katta o’sishga ega bo’lgan odamlar olti oydan so’ng alomatlarida ham eng katta yaxshilanishga ega.
Boshqa tomondan, eskitalopramni qabul qilgan odamlarning miyalarida davolanish boshlanganidan olti hafta o’tgach, standart rejim va boshqa miya tarmoqlari o’rtasidagi aloqa o’zgarmadi. Eskitalopram keyinchalik o’zgarishlarga olib kelishi mumkin. Ammo psilotsibinning antidepressant ta’sirining tez boshlanishi, bu mavjud antidepressantlarga javob bermaydigan odamlar uchun ideal bo’lishi mumkinligini anglatadi.
Tadqiqot shuni ko’rsatadiki, kuzatilgan ta’sir psilotsibinning essitalopramga qaraganda miyadagi “serotonerjik 5-HT2A retseptorlari” deb ataladigan retseptorlariga ko’proq konsentratsiyali ta’sir ko’rsatishi bilan bog’liq bo’lishi mumkin. Ushbu retseptorlar serotonin tomonidan faollashtiriladi va miyaning tarmoq sohalarida, shu jumladan standart rejim tarmog’ida faoldir. Biz allaqachon bilamizki, psilosibin tomonidan ushbu retseptorlarga bog’lanish darajasi psixodelik ta’sirga olib keladi . Ularning faollashishi tarmoq ulanishidagi o’zgarishlarga qanday olib kelishi hali ham o’rganilishi kerak.
An’anaviy antidepressantlarning oxiri?
Bu depressiyani davolash uchun miya tarmoqlarining faolligini o’zgartirish kerakmi degan savolni tug’diradi. An’anaviy antidepressantlarni qabul qiladigan ko’p odamlar hali ham ularsiz o’zlarining simptomlari yaxshilanishi haqida xabar berishadi. Aslida, tadqiqot shuni ko’rsatdiki, davolanish boshlanganidan olti hafta o’tgach, ikkala guruh ham o’zlarining alomatlarida yaxshilanishlar haqida xabar berishdi.
Depressiyani baholashning ba’zi shkalalariga ko’ra, psilotsibin umumiy ruhiy farovonlikka eng katta ta’sir ko’rsatdi. Va psilotsibin bilan davolangan bemorlarning katta qismi eskitalopram bilan davolangan bemorlarga nisbatan klinik javobni ko’rsatdi (70% ga nisbatan 48%). Psilotsibin guruhidagi ko’proq bemorlar olti haftada ham remissiyada edi (57% ga nisbatan 28%). Ba’zi bemorlar hali ham psilotsibinga javob bermasligi yoki davolanishdan keyin qayt qilish depressiyani davolash qanchalik qiyinligini ko’rsatadi.
Bundan tashqari, ruhiy salomatlik bo’yicha
Izzattillo Islomov
