Behruzbek Hamidov
LSD yordamida terapiya o’qitilgan terapevt rahbarligida lisergik kislota dietilamidini nazorat ostida yuborishni o’z ichiga oladi. LSD eng yaxshi dam olish uchun dori sifatida tanilgan bo’lsa-da, ba’zi tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, u psixoterapiya bilan birgalikda turli xil psixiatrik sharoitlarda kuchli terapevtik ta’sir ko’rsatishi mumkin.
Yangi tadqiqot natijalari LSD-yordamli terapiya tashvish belgilarining uzoq muddatli pasayishiga olib kelishi mumkinligi haqida dastlabki dalillarni taqdim etadi. “Javob hayratlanarli darajada barqaror edi”, dedi tadqiqot muallifi Matias Lixti, Bazel universiteti kasalxonasining klinik farmakologiya professori.
Kichkina uchuvchi tadqiqotda LSD yordamida terapiya hayotga xavf soladigan kasallikka chalingan bemorlarda tashvish belgilarini kamaytirishga yordam berishi mumkinligi haqida dalillar topilgan edi. Ikki marta ko’r-ko’rona, platsebo-nazorat ostidagi yangi tadqiqot hayot uchun xavfli kasallik bo’lgan va bo’lmagan tashvishli bemorlarda ushbu topilmalarni tasdiqlashga harakat qildi.
“Birinchi navbatda, biz tashvish va hayot uchun xavfli kasalliklarga chalingan bemorlarda LSD ta’siri bo’yicha pilot tadqiqotni tasdiqlamoqchi edik”, deb tushuntirdi Lixti. “Ikkinchidan, biz umumiy bezovtalik buzilishi kabi anksiyete buzilishi bo’lgan va somatik kasalliksiz bemorlarda terapevtik imtiyozlarni o’rganmoqchi edik. Bundan tashqari, biz sohani kengaytirish uchun zamonaviy psixodelik tadqiqotlarda ko’proq qo’llaniladigan psilotsibin o’rniga LSD dan foydalanmoqchi edik.
Tadqiqotda hayot uchun xavfli bo’lgan somatik kasallik (masalan, saraton tashxisi) bo’lgan 20 ishtirokchi va somatik kasallik bilan bog’liq bo’lmagan tashvishli 22 ishtirokchi ishtirok etdi. Psixiatrik simptomlar Spilbergerning tashvish holatining holati inventarizatsiyasi, Hamilton depressiya shkalasi, Bek depressiya inventarizatsiyasi va simptomlarni tekshirish ro’yxati-90-R – ilmiy jihatdan tasdiqlangan anketalar bilan baholandi, ular klinik sharoitlarda ham, tadqiqotlarda ham keng qo’llaniladi. .
Har bir ishtirokchi dastlabki skrining tashrifi va ikkita 24 haftalik davolanish davridan o’tdi. Tadqiqotda o’zaro faoliyat dizayn qo’llanildi, ya’ni ishtirokchilar birinchi davolanish davrida LSD yoki platsebo olish uchun tasodifiy tayinlangan, ikkinchi davolash davrida esa aksincha. Ishtirokchilar 200 mkg LSD, nisbatan yuqori doza.
Tadqiqotchilar LSD platsebo bilan solishtirganda tashvish, depressiya va umumiy psixiatrik simptomologiyada kuchli pasayishlarga olib kelishini aniqladilar. Ushbu pasayishlar oxirgi LSD davolashdan 16 hafta o’tgach ham kuzatildi.
“LSD anksiyete kasalliklarida terapevtik foyda keltirishi va depressiyani kamaytirishi mumkin”, dedi Lixti PsyPost-ga. “Terapevtik ta’sir tezda paydo bo’ldi va LSD ning ikkita bir martalik dozasi bilan davolanishdan keyin 16 haftagacha davom etdi.”
Tadqiqotchilar, shuningdek, LSD ning o’ziga xos sub’ektiv ta’sirining ba’zilari tashvishning pasayishi bilan bog’liqligini isbotladilar. Xususan, dunyo bilan birlik hissi bilan ajralib turadigan okean cheksizligining ko’proq his-tuyg’ularini bildirgan ishtirokchilar tashvish belgilarining uzoq muddatli qisqarishini boshdan kechirish ehtimoli ko’proq edi. Xuddi shu narsa mistik tajribalar bo’yicha yuqori ball olgan ishtirokchilarga ham tegishli edi.
“LSD umuman yaxshi muhosaba qilindi”, dedi Lixti. Butun tadqiqot davomida jami to’qqizta jiddiy salbiy hodisa yuz berdi. Ushbu hodisalarning oltitasi LSD davolash davrida sodir bo’lgan.
Ammo tadqiqotchilarning fikriga ko’ra, davolanish bilan bog’liq faqat bitta jiddiy noxush hodisa ko’rib chiqildi. LSD seansi paytida tashvish va xayolparastlikni boshdan kechirgan bemor lorazepam va olanzapin bilan davolandi. “Bemor bir kechada ushlab turilgan va ertalab bo’shatilgan va uzoq muddatli simptomlarni boshdan kechirmagan.”
Dastlabki natijalar umidvor bo’lsa-da, Lixti “bu ta’sirlarni tasdiqlash uchun ko’proq tadqiqotlar talab qilinishini” aytdi. Psixodelik tadqiqotlar uchun tashvish sifatida ko’rni yo’qotish masalasi ko’tarildi. LSD ning kuchli sub’ektiv ta’siri tufayli ishtirokchilar ushbu moddani yoki platsebo olganligini aniqlashlari oson.
“Psixedelikaning o’tkir ta’sirini ko’r qilish platseboga qarshi mumkin emas”, dedi Lixti. “Shuning uchun kelajakdagi tadqiqotlar turli dozalarni o’z ichiga olishi mumkin va buning o’rniga dozaga javob ta’sirini ko’rsatishi mumkin.”
Izzattillo Islomov
