Erkak va ayol o’rtasidagi munosabatlar ba’zan mantiqsizdir. Ular eng qiyin sinovlarga dosh bera oladilar, lekin shu bilan birga bir qarashda yoki noto’g’ri so’zdan ajralib ketishadi. Bu ko’p jihatdan er-xotin ishtirokchilarining ichki psixologik ziddiyatlariga va tashqi omillarga bog’liq.

Ko’pchilik uchun ajralishning uchta asosiy sababini inkor etib bo’lmaydi:

• xiyonat,
• sheriklardan birining shafqatsizligi,
• oiladan shunchaki tushunarsiz ketish.

Boshqa hollarda, avvalo munosabatlardagi qiyinchiliklarga, keyin esa ajralishga olib keladigan old shartlar mavjud. Bu ko’pincha “ular kelishmadi” deb aytiladigan sababdir. Garchi, aslida, xarakterning bunga umuman aloqasi bo’lmasligi mumkin. Ammo, aslida, butun muammo …

… OTA-ONALARNING ARALASHUVI

Farzandlarining boshqa yarmiga nisbatan adovatda bo‘lgan qaynona va qaynona-kelinlar haqidagi latifalar o‘z-o‘zidan paydo bo‘lmagan. Agar ota-onalarning katta yoshli bolalardan ajralishi muvaffaqiyatsiz bo’lsa, unda katta avlod yosh oilaning hayotida haddan tashqari ishtirok etishga harakat qiladi.

… BUTUN OILANI TAN OLMASLIK

Bir xonadonda yashash, oziq-ovqat va ijaraga pul topish, hatto birga bolalarni tarbiyalash ham oila emas. Agar munosabatlarda iliqlik va ishonch bo’lmasa va eng kichik qiyinchilikda sheriklar o’zlariga chekinishsa, muammolar paydo bo’ladi.

“Bu juda keng tarqalgan muammo, agar turmush o’rtoqlar minimal hamkorlik bilan yaqinlasha olmasalar va o’z funktsiyalarini mexanik ravishda bajara olmasalar, iliqlik va yaqin bo’lish va bir-birlarini qo’llab-quvvatlash istagini his qilmaydilar”, deydi psixolog.

…HADDAN TASHQARI AVTOKRATIYA

Va bu boshqa ekstremal – “meniki va faqat meniki”. Muxtoriyatni namoyish etishga bo’lgan har qanday urinish sherikning g’azabini va qarshiligini, uni o’ziga yanada qattiqroq “bog’lash” istagini keltirib chiqaradi. Erini baliq ovlashga ruxsat bermaydigan g’azablangan xotinlar, shuningdek, ayollarga do’stlari bilan muloqot qilishni taqiqlovchi erkaklar haqida hikoyalar shu erdan keladi. Er va xotin tashqi tomondan ajralmas sevgi qushlari kabi ko’rinishi mumkin, ammo bu har doim ham noziklikni keltirib chiqarishi shart emas.

…JINSIY TARANGLIK

Ko’pincha bu bola tug’ilgandan keyin sodir bo’ladi. Ayol (kamdan-kam hollarda ikkala ota-ona) ota-onalikda butunlay eriydi va “er-xotin” munosabatlari faqat “ona-ota” formatiga aylanadi.

“Er-xotinning jinsiy aloqasi boshqa majburiyatlardan tahdidlardan himoyalangan bo’lishi kerak”, deb ogohlantiradi psixolog. “Farzandning tug’ilishi ikkala turmush o’rtog’ining zavqlanishiga xalaqit bermasligi kerak.”

Nikohga tahdid soluvchi jinsiy kasalliklar orasida psixologik sabablar tufayli yuzaga kelgan iktidarsizlik va frigidlik va, albatta, xiyonat ham bor. Lekin, aytmoqchi, bu har doim ham jinsiy aloqa haqida emas. Mutaxassisning so’zlariga ko’ra, ko’pchilik boshqa birovga bo’lgan ehtiros haqida o’ylashni xiyonat deb biladi.

… TINGLASHNI VA ESHITISHNI ISTAMASLIK

Har qanday vaziyatda ham – qayg’uda ham, quvonchda ham – er-xotin er-xotin bo’lib qolishi kerak. Ammo ko’pincha vaqtli bomba – bu kelishmovchiliklar, g’azab va nizolarni ifodalash va hal qilish uchun oilada xavfsiz joy yo’qligi.

Boshqacha qilib aytganda, bir sherik ikkinchisini his-tuyg’ular va qo’llab-quvvatlash huquqidan mahrum qiladi. “Menda ham muammo bor!”, “Men tashvishlanadigan narsani topdim/topdim!” va shunga o’xshash boshqa zaharli bayonotlar oila halokati boshlanishiga misoldir.

“Har bir turmush o’rtog’i o’z his-tuyg’ularini ifoda etish va muhokama qilish, g’azabni bostirish va nizolarni boshdan kechirish imkoniyatiga ega bo’lishi kerak – munosabatlar bunga dosh berishini bilib oladi”, deydi Filipp Tatarenko. – Agar turmush o’rtoqlardan kamida bittasi sherigini tinglay olmasa, qo’llab-quvvatlamasa va iliqlik bilan oziqlantirmasa, nikoh mavjud bo’lmaydi. Afsuski, ko‘p oilalarda bu ehtiyoj e’tiborga olinmaydi yoki zaiflik belgisi sifatida qaraladi”.