Ushbu hafta oxirida shaxsiy va jamoaviy ongsizlikka bag’ishlangan Analitik psixologiya bo’yicha II Butunrossiya ilmiy-amaliy konferentsiyasi bo’lib o’tmoqda. 

Meni chuqur ta’sir qilgan birinchi nutqni Jungiyalik tahlilchi Maykl Komforti aytdi. U odamning ongsizning chuqur qatlamlarida qanday yo’qotishni boshdan kechirishi haqida gapirdi (men qo’shimcha qilamanki, bu har qanday psixologik travma uchun amal qiladi).

Tasavvur qilish uchun, Maykl o’z musiqasi bilan atrofidagilarni sehrlaydigan eng buyuk musiqachi Orfey haqidagi afsonani oladi. Orfey Evridikani sevib qoladi, uning nomi yunon tilidan haqiqat/adolatli hukm deb tarjima qilinadi. To’ydan keyin Evridis vafot etadi.

Bu ko’pchilik uchun juda tanish sabab, deydi Maykl, yaqin kishining o’limi. Bunday dahshatli jarohatlarga duch kelganimizda qanday yashaymiz? Bu analitik terapiyaning asosiy muammosi.

Maykl yana Robert Langsni eslatib o’tadi, u psixika evolyutsion jihatdan hissiy travma dahshatlariga dosh berishga tayyor emasligini yozgan. Bundan tashqari, biz bu tajribani qayta tiklash uchun hech qachon qaytib kela olmaymiz. Biz bu tajribaga faqat insoniyat tarixida havolalarni ko’rishimiz mumkin.

Orfey haqidagi afsona odamning yo’qotish dahshatini qanday engishini ko’rsatadi. Orfey Evridikani qaytarish uchun Hadesga tushadi. U o’z musiqasi bilan o’limni o’ziga jalb qila olishiga ishonadi. Rad etishning himoya mexanizmi shunday ishlaydi.

Orfey Hadesdan Evridisni berishni so’raydi, Hades bir shartga rozi bo’ladi: “Euredice sizning orqangizdan boradi, lekin tekshirish uchun orqaga qaytmang. Menga ishonishingiz kerak.”

Va Orfey hali ham oxirgi qadamlarda aylanadi. Eurydice abadiy yo’qolgan. Afsonaning oxirida Orfey maenadalar tomonidan parchalanib ketgan.

Maykl hayron bo’ladi: Bu Hadesning hiylasimi? Va keyin u barcha afsonalarda Hades hech qachon yolg’onchi emas, balki o’qituvchi bo’lgan deb javob beradi. Insoniyat yo’qotish haqiqatiga duch kela olmaydi. Gap Hadesga ishonishda emas, balki Orfey printsipial jihatdan Evridika bilan qaytmagan bo’lardi va Hades bu haqda bilar edi.

MMF eng muhim sirni ochib beradi: illyuziya shundan iboratki, ong o’zi xohlagan illyuziyani yaratishi mumkinligiga ishonadi.

Aqlning rivojlanishi bilan biz dunyodagi hamma narsani ratsionalizatsiya qilishimizga ishonamiz (Elie Wiesel iqtibos).

Yirtilgan Orfey – bu bizning illyuziyalar bilan qanday yashayotganimizning tasviridir. Har kuni biz buni inkor qilsak, fojianing bir qismini yashashga majbur bo’lamiz. Bizning hayotimizning o’zi parchalanib ketadi, chunki biz tobora ko’proq og’riq keltiradigan narsalarni bostirishimiz kerak.

Orfeyning tugashi insonning inkorga uchragan hayotining ramziy ifodasidir.

Hisobotni qayta hikoya qilishni o’qiyotganda xayolingizga qanday tasvirlar va fikrlar keladi? Himoya mexanizmingizni payqadingizmi – rad etish?