Ammo ular haqiqatan ham muvaffaqiyatsiz imtihonlar va testlar haqida juda falsafiymi? To’g’rimi, ular umumiy ritmda o’qiydilarmi yoki yo’qmi, ularga farqi yo’qmi? Qizg’in talabalik hayotini boshqaradigan tengdoshlar bilan solishtirganda, o’zini muvaffaqiyatsizlikka uchratib qo’ymaslik qiyin. Ular “Tezroq, balandroq, kuchliroq” universal tushunchasiga mos kelmaydi.

Uzoq muddatli tadqiqotlar shuni ko’rsatdiki, abadiy talaba fenomeni ko’p sabablarga ega. Ulardan biri shundaki, hamma ham eng zo’r bo’lish va yuksaklikka intilish g’oyasiga yaqin emas. Har birimizga o’rganish uchun shaxsiy hisoblangan vaqt kerak. Har kimning o’z tezligi bor.

Hamma narsani keyinga qoldirish istagidan tashqari, uzoq muddatli o’qish bilan birga keladigan boshqa tajribalar ham mavjud.

Federal Statistika boshqarmasi (das Statistische Bundesamt – Destatis) tomonidan 2018-yilning yozgi semestrida oʻtkazilgan soʻrovga koʻra, Germaniyada oʻz darajalarini tamomlash uchun 20 semestr yoki undan koʻproq vaqt talab qiladigan 38 116 talaba bor. Bu ta’til va amaliyotlar bundan mustasno, sof o’qish vaqtiga tegishli.