Autizmli odamlar bizga qanday qarashadi

So’nggi yigirma yil ichida butun dunyoda autizm tashxisi qo’yilgan odamlar soni tez sur’atlar bilan o’sdi. “Masalan, Qo’shma Shtatlarda bu tashxis har 88 boladan biriga qo’yiladi”, deydi psixiatr Brayan King, Sietl autizmli bolalar markazi direktori (AQSh). “Janubiy Koreyada esa 38 tadan bittasi.” Rossiya bo’yicha aniq raqamlar yo’q, ammo mutaxassislarning kuzatishlariga ko’ra, har qanday sinfda va har qanday bolalar bog’chasi guruhida autizmning engil shakllaridan biri bo’lgan bola bor.

Tug’ilgandan bir necha oy o’tgach, bu bolalar allaqachon g’ayrioddiy ko’rinadi (garchi tashxis bir yarim yoshda qo’yilgan bo’lsa ham). Ko’rinishlar juda xilma-xildir, mutaxassislar bejiz aytishmaydi: “Agar siz autizmli bitta odamni bilsangiz, bu siz autizm haqida bilasiz degani emas”.

Ba’zi bolalar nutqni o’zlashtiradilar, boshqalari esa yo’q. Ba’zilar aqliy rivojlanishda orqada qoladilar (taxminan 45%), boshqalari ajoyib aql yoki fenomenal xotirani namoyon qiladi. Ba’zilar kashfiyotlar qiladi yoki kitob yozadi, boshqalari esa hech qachon o’qishni o’rgana olmaydi. Ammo ular qanchalik farqli bo’lmasin, agar biz ularga biz bilan qanday muloqot qilishni o’rgatish uchun harakat qilsak, autizmli odamlar ochilishi mumkin.