Biz har doim baxtli bo’la olmaymiz … va bu yaxshi!

1990-yillarda psixolog Martin Seligman ilm-fanning yangi sohasi – ijobiy psixologiyaga rahbarlik qildi, u baxt fenomenini tadqiqotlar markaziga qo’ydi. Bu harakat 1950-yillarning oxiridan boshlab har bir inson o’z salohiyatini ro’yobga chiqarish va hayotda o’z mazmunini yaratish muhimligini ta’kidlagan gumanistik psixologiya g’oyalarini o’z ichiga oldi.

O’shandan beri minglab tadqiqotlar o’tkazildi va shaxsiy farovonlikka erishish bo’yicha tushuntirishlar va maslahatlar bilan yuzlab kitoblar nashr etildi. Biz shunchaki baxtliroq bo’ldikmi? Nima uchun so’rovlar bizning sub’ektiv hayotdan qoniqishimiz 40 yildan ortiq vaqt davomida o’zgarmaganligini ko’rsatadi?

Agar baxtga erishish uchun qilingan barcha harakatlar oqimga qarshi suzishga bo’lgan behuda urinish bo’lsa-chi, chunki biz ko’pincha baxtsiz qolish uchun dasturlashtirilganmiz?

Hamma narsaga ega bo’lish mumkin emas

Muammoning bir qismi shundaki, baxt bir butun emas. Shoir va faylasuf Jennifer Hecht “Baxt haqidagi afsona” asarida barchamiz turli xil baxt turlarini boshdan kechiramiz, lekin ular bir-birini to‘ldiruvchi bo‘lishi shart emasligini aytadi. Baxtning ba’zi turlari hatto ziddiyatli bo’lishi mumkin.

Boshqacha qilib aytadigan bo’lsak, agar biz bir narsada juda baxtli bo’lsak, bu bizni boshqa narsada to’liq baxtni his qilish imkoniyatidan mahrum qiladi, uchinchisi … Bir vaqtning o’zida barcha baxt turlarini olish mumkin emas, ayniqsa ko’p miqdorda.

Agar bir sohada baxt darajasi oshsa, boshqasida muqarrar ravishda pasayadi

Misol uchun, muvaffaqiyatli martaba va yaxshi nikohga asoslangan to’liq qoniqarli, uyg’un hayotni tasavvur qiling. Bu uzoq vaqt davomida namoyon bo’ladigan baxt, u darhol aniq bo’lmaydi. Bu juda ko’p mehnat va tez-tez ziyofatlar yoki o’z-o’zidan sayohatlar kabi darhol zavqlanishdan voz kechishni talab qiladi. Bundan tashqari, siz do’stlaringiz bilan ko’p vaqt o’tkaza olmaysiz.

Ammo boshqa tomondan, agar siz o’z martabangizga haddan tashqari berilib ketsangiz, hayotning boshqa barcha zavqlari unutiladi. Agar bir sohada baxt darajasi oshsa, boshqasida muqarrar ravishda pasayadi.