Behruzbek Hamidov
Florida shtat universitetidan (AQSh) psixolog Adam Xanli va bir guruh hamkasblari zehnlilik amaliyotini idishlarni yuvish kabi oddiy va odatiy ko’rinadigan uy ishlarida qo’llash mumkinmi yoki yo’qligini aniqlashga qaror qilishdi.
“Men ko’p yillardan buyon zehnlilikka qiziqaman, bu texnikani o’zim mashq qilaman va olim sifatida tadqiq qilaman. Meni, ayniqsa, eng oddiy, kundalik mashg‘ulotlar aqlli holatga kirishimizga qanday yordam berishiga qiziqaman”, – deydi Adam Xanli.
Tajribada qatnashish uchun 51 nafar talaba jalb qilindi va ularga oddiy vazifa – idish yuvish topshirildi. Ishtirokchilar ikki guruhga bo’lindi – bitta (nazorat) topshiriqni bajarishdan oldin idishlarni yuvish bo’yicha oddiy tavsiyalar o’qildi. Ikkinchi guruh ushbu harakatni ongli ravishda bajarish bo’yicha ko’rsatmalar oldi. Diqqatni topshirilgan vazifaga qaratish zarurligi alohida ta’kidlandi.
Xususan, ko’rsatmalarda shunday deyilgan: “Idishlarni yuvganimda, men faqat buni qilaman va boshqa hech narsa qilmayman. Bu shuni anglatadiki, men hozir idishlarni yuvayotganimni to’liq bilishim kerak. Bir qarashda bu juda ahmoqona tuyuladi. Nega bunday oddiy narsani qat’iyat bilan ta’kidlash kerak? Lekin gap shu. Haqiqat shundaki, men turaman va idishlarni yuvaman. Men to’liq o’zim bo’la olaman, nafas olishimga e’tibor beraman, mavjudligimdan xabardor bo’laman va har bir fikr va harakatimdan xabardor bo’laman. Meni u yoqdan bu yoqqa uloqtirgan to‘lqinlar irodasiga taslim bo‘lib, oqim bilan o‘ylamay suzib yurishimga yo‘l qo‘ymayman”. Ishtirokchilarga e’tiborni his-tuyg’ularga qaratish tavsiya qilindi: sovun qanday hidlashi, suvning iliqligi, idishlarning o’zini qanday his qilishini bilish.
