Deyarli bir yil davomida men otalar va qizlar o’rtasidagi munosabatlar mavzusini faol ravishda o’rganyapman. Mening e’tiborim bir xil – katta yoshli ayol. Menga munosabatlarning bu sohasi qanchalik qiziqarli bo’lsa, o’zini namoyon qiladi. Bizning orqamizda ayolning tug’ilishi, bolaligi, o’smirligi va kamoloti bor. Va har bir ayolning hayotidagi birinchi erkak – otasi bilan munosabatlar raqsi davom etmoqda.
Men sizni dialogga taklif qilaman. Bilaman, qancha ayollar bo’lsa, otalar va qizlarning hikoyalari bor.
Men bir nechta maqolalar yozishni, shunday kichik seriyalar qilishni rejalashtirmoqdaman. Men bu munosabatlarning turli yo’nalishlari va jihatlariga to’xtalib o’tishga harakat qilaman.
Shunday qilib, keling, boshlaymiz.
Har bir ayolning otasi bor. Hammasini boshlagan odam. Bu dunyoga naslidan kelgan odam.
Ammo keyin… Keyinchalik sodir bo’ladigan voqealar juda boshqacha.
Qizning haqiqiy otasi ham uning biologik otasi, asrab oluvchi otasi, o’gay otasi bo’lishi mumkin, ba’zan oilada bu rolni bobosi yoki amakisi o’z zimmasiga oladi. Qiz otasini umuman tanimasligi, faqat onasining hikoyalaridan bilishi yoki bolalik yoki o’smirlik davrida uni yo’qotishi yoki u bilan aloqa qilishi mumkin. Ammo uning ichida otasining qiyofasi bor va shunday bo‘lib qoladi.
Ko’pincha bolalikda bu tasvir ideal otaning qiyofasiga aylanadi, ya’ni qiz har doim uning yonida ko’rishni va his qilishni xohlaydi. Shu bilan birga, haqiqiy ota yoki oila tizimida o’z rolini o’z zimmasiga olgan erkak bu ichki ideal tasvirga mos kelishi, qisman mos kelishi yoki umuman mos kelmasligi mumkin.
Nima uchun ayolning o’zi ham, uning terapevti uchun ham tushunish juda muhim, agar u ikkinchisiga murojaat qilsa, otaning bu ideal qiyofasi nimadan iboratligini, uning haqiqiy ota bilan aloqasi bormi?
Qiz va uning otasi o’rtasidagi munosabatlar, birinchi navbatda, dunyodagi asosiy ishonch, xavfsizlik va qo’llab-quvvatlash hissi. Ularning bolalik davrida shakllanganligi ayolning hayotidagi ko’plab jarayonlarga ta’sir qiladi. Bizni erkaklik energiyasi bilan oziqlantiradigan qismimiz, bizning ijtimoiy munosabatlarimizni qo’llab-quvvatlaydigan va bizni yangi yutuqlarga undaydigan dushmanimiz. Bizning ichki otamiz, har qanday vaziyatda bizga g’amxo’rlik qiladi va qadrlaydi. Bu ichki raqamlarning barchasi ota obrazidan o’sadi – ham haqiqiy, ham ideal.
Keyingi maqolada biz bu haqda batafsilroq gaplashamiz.
PS Suratda – “Kitning orqa tomonida. Ota va qizning metaforik hikoyalari” seriyasidan Mariya Xomyakovaning otkritkasi.