Behruzbek Hamidov
Har bir insonning o’ziga xos tajribasi bor, bu shubhasiz uning ruhiyati va xatti-harakatlariga hozirgi va kelajakda ta’sir qiladi. Bu holda hozirgi zamon shaxsning ichki ruhiy holatini ko’rsatadi. Kelajakdagi tadbirlar muayyan vazifa va maqsadlarga erishishga qaratilgan bo’lsa.
Psixo-emotsional aks ettirish darajasi
Rossiyalik psixolog Boris Lomovning fikricha, psixo-emotsional aks ettirish darajasini bir necha tarkibiy qismlarga bo’lish mumkin. Sensor-pertseptiv ko’rinishning o’ziga xosligi asosiy modeldir. Inson ma’lum ma’lumotlarni oladi, shundan so’ng u ma’lum bir xatti-harakatlar strategiyasini ishlab chiqadi. Haqiqiy vaqtda odam bilan sodir bo’lgan voqea uning taqdiri va xatti-harakatlariga sezilarli darajada ta’sir qiladi. Inson oldida ma’lum bir tasvir paydo bo’lishi uchun u ma’lum bir vaqtda to’g’ri joyda bo’lishi shart emas. Bunday vaziyatda fikrlash, xotira va tasavvur shunchaki yoqiladi. Ushbu darajaning asosiy vazifasi harakatlarni ichki nazorat qilishdir. Tafakkuringizni rivojlantirish orqali buni o’rganishingiz mumkin. O’z miyangizni qayta sozlash va jonlantirish uchun Vikiumning “Tafakkurni rivojlantirish” kursidan foydalaning .
Og’zaki-mantiqiy fikrlash jarayoni insoniyatning butun tarixi davomida inson ongida rivojlangan ma’lum tushunchalarni nazarda tutadi. Ushbu darajada qolib, odam faqat birovning tajribasiga e’tibor qaratib, birinchisidan butunlay mavhum bo’lishi mumkin.
Aks ettirish turlari
Psixo-emotsional aks ettirish mexanik, jismoniy va kimyoviy shaklga ega. Asosiy shakl hali ham biologik bo’lib, o’tish davrida bir necha bosqichlar sodir bo’ladi.
Ulardan biri ma’lum stimullardan kelib chiqqan hislarni o’z ichiga oladi. Sensorli bosqich sub’ekt faqat tirnash xususiyati keltirishi mumkin bo’lgan haqiqatan ham muhim daqiqalarga munosabat bildira boshlaganida sodir bo’ladi. Intellektual bosqich haqiqatda alohida ob’ektlarga tirnash xususiyati bo’lganda o’zini namoyon qiladi, lekin ayni paytda odam aloqani topishga harakat qiladi.
Aqliy aks ettirishning mohiyati shundaki, agar inson o’zini o’zi boshqarishni rivojlantirsa, uni nazorat qilish va o’zgartirishga qodir. Shunday qilib, u atrofida sodir bo’layotgan voqealardan qat’i nazar, ichki barqarorlikni saqlay oladi.
