Psixologik brifing – bu so’nggi travmalar bilan ishlashga qaratilgan usul. Uning mohiyati fojiali voqealarning (terrorchilik hujumlari, harbiy harakatlar) barcha ishtirokchilari bilan birgalikda suhbat o’tkazishdir.

Terapevtik usul haqida ko’proq ma’lumot

Ushbu usul shoshilinch psixologik yordam uchun tegishli. Suhbat voqea sodir bo’lganidan keyin ikki kundan kechiktirmay o’tkazilishi kerak. Ushbu davrdan keyin psixikaning stressli vaziyatga o’ziga xos reaktsiyalari vaqti tugaydi, arefleksiya va tahlil uyg’onadi.

Ba’zi hollarda brifing zarur bo’lganidan kechroq amalga oshiriladi. Keyin, ishlashga arziydigan xotiralarni yangilash uchun voqeaning video yozuvlari qo’llaniladi.

Debriefing voqea ishtirokchilariga o’zaro tajriba, taassurot va his-tuyg’ularni almashish imkonini beradi. Umumiy reaktsiyalarni baham ko’rish orqali, TSSB qurbonlari – travmadan keyingi stress buzilishi, travmatik vaziyatni osonroq boshdan kechiradilar, o’zlarining his-tuyg’ularining g’ayritabiiyligi, o’ziga xosligi tufayli yuzaga kelgan tanglikni engillashtiradilar. Debrifing ishtirokchilari tomonidan o’zaro ta’minlangan yordam omili ham muhimdir.

Debrifingning maqsadi travmadan keyingi stress buzilishining oqibatlarini minimallashtirishdir. Bunga erishish uchun murabbiylar jabrlanganlarning ichki resurslarini safarbar qilishga harakat qiladilar.

Debrifing hal qiladigan vazifalar:

• taassurotlar, reaktsiyalar, his-tuyg’ularni ishlab chiqish;
• sodir bo’lgan hodisalarning semantikasi va tuzilishini tushuntirish;
• stressni kamaytirish, ham individual, ham guruh;
• anormallik hissi va reaktsiyalarning o’ziga xosligidan xalos bo’lish.

Debriefing – bu psixotravma oqibatlaridan xalos bo’lish kafolatlangan mutlaq panatseya emas. Hech bo’lmaganda ularni minimallashtirishga erishish yoki ular yomonlashmasligini ta’minlash muhimdir.

Suhbat davomida odam o’zi bo’lgan davlatning sabablarini yaxshiroq tushunadi, shikastlanish oqibatlarini engish usulini tezroq tanlaydi.

Psixologiyada brifing profilaktika chorasi sifatida ham, inqirozga qarshi aralashuv vositasi sifatida ham qo’llaniladi. Agar profilaktika haqida gapiradigan bo’lsak, u ekstremal kasblar xodimlari bilan ishlashda qo’llaniladi, masalan, Favqulodda vaziyatlar vazirligi. Bunday uslub stressga chidamliligini oshirishga, ekstremal vaziyatda harakatga tayyorgarlik ko’rishga yordam beradi.

Psixologik brifing: boshqa sohalarda qo’llash

Ushbu usul nafaqat jarohatlarni davolashda qo’llaniladi. Bu boshqa sohalarda ham foydali bo’ladi.

Harbiy brifingga misol qilib, askarning tugallangan operatsiya to’g’risidagi hisoboti, qanday ma’lumotlarni ommaga e’lon qilish va qanday ma’lumotlarni jamoatchilikdan yashirish mumkinligi haqida ko’rsatmalar olish mumkin.

Texnika psixologik eksperimentlar uchun ham tegishli. Ularning oxirida sub’ektlar bilan suhbat o’tkaziladi, bu tajribalar salbiy oqibatlarga olib kelmasligiga ishonch hosil qilish imkonini beradi. Yakuniy so’rov shuningdek, sub’ektlardan birortasi yolg’onni aniqladimi yoki yo’qmi, ular noto’g’ri reaktsiya ko’rsatishga harakat qilganmi yoki yo’qligini aniqlaydi.

Debriefing faqat eksperiment insonning ruhiy salomatligi va psixologik qulayligi uchun kamida minimal xavf tug’diradigan hollarda amalga oshiriladi.

Debrifingning afzalliklari

Albatta, shikastlanishni o’rganish kerak, inson o’z tajribalarida yolg’iz emasligini bilishi, unga nima bo’lganini tushunishi kerak.

Biroq, muhim xususiyat – bunday uchrashuvlarni bir necha marta o’tkazmaslik. Biror kishi boshida travmatik vaziyatni qayta-qayta o’ynashga intiladi, bu faqat oqibatlarning og’irlashishiga olib keladi.

Debrifingni o’tkazuvchi mutaxassisning vazifasi odam bir seansda bosim yukidan xalos bo’lishi mumkin bo’lgan sharoitlarni yaratishdir. Faqat bu holda brifing samarali bo’ladi.