Uyoki bu e’tiqodni tan olish o’zgarish sari katta qadamdir, chunki biz tan olgan narsalarni o’zgartirishimiz mumkin”, deydi psixoterapevt Mishel Lejoyeaux. “Agar biz o’z istaklarimizni ro’yobga chiqarishni va o’zimizni salbiy stsenariylarni takrorlashdan xalos qilishni istasak, aldanish mexanizmlarini tushunishimiz kerak.”

Ijobiy psixologiya bizga ma’qul keladigan qarorlar qabul qilishimizga, oldinga siljishimizga va rivojlanishimizga xalaqit beradigan ba’zi munosabatlarni nomladi. Ulardan beshtasi eng halokatli hisoblanadi, chunki ular salbiy fikrlar va harakatlarni keltirib chiqaradi.

KO’RSATMALAR

Sizga eng mos keladigan bayonotni tanlang. Ushbu munosabat hayotning qaysi sohasiga (sevgi, ish, oila …) tegishli ekanligini o’ylab ko’ring. O’zingizdan so’rang: bu sizning xatti-harakatlaringizga qanday ta’sir qiladi, hayotingizni va boshqalar bilan munosabatlaringizni sodda, erkin va qulayroq qiladimi?

Siz bu ishonchdan voz kecha olasizmi? Muvaffaqiyatsizlik qanday imkoniyatlarni taqdim etishini yozing. Masalan: “Agar men o’zimga “kerak” haqida kamroq gapirganimda, o’zim haqimda ko’proq o’ylay olardim, ko’proq dam olardim…”

1-SOZLAMA: “HAMMASI OQ YOKI QORA”

Kategorik fikrlar (“Bu bema’nilik va boshqa narsa emas!”), bo’rttirilgan baholashlar (“U shunchaki daho”). Siz kuchlisiz, lekin vazminlik va tafsilotlarga e’tibor yo’q.

Siz umumlashtirish va bo’rttirishga o’rganib qolgansiz. Har doim, hech qachon, hamma, hech kim… Siz bir ekstremaldan ikkinchisiga otilib ketasiz va har safar oltin o’rtachadan o’tasiz.

Siz mukammallikni orzu qilasiz va agar u kelmasa, o’zingizni muvaffaqiyatsizlikka uchragandek his qilasiz yoki g’azablanasiz. Siz uchun “birinchi bo’lmagan kishi mag’lubdir”. Boshqalar bilan munosabatlaringiz ham ikkilikdir. Bir tomonda do’stlar va ittifoqchilar, boshqa tomondan dushmanlar.

Noto’g’ri xatti-harakatlar: qora va oq fikrlash sizni o’zingizni, boshqalarni va haqiqatni “yoki/yoki” nuqtai nazaridan baholashga majbur qiladi.

Natijalar: Sizning his-tuyg‘ularingiz va munosabatlaringiz xuddi rolikga o‘xshaydi. Qattiq mulohazalar imkoniyatlarni boy berib qo’yishga, oldini olish mumkin bo’lgan mojarolarga kirishishga va ishtiyoqingizni umidsizlikka olib keladi…

Maslahat: “lekin” so’zidan foydalanishni o’rganing, bu esa qarama-qarshi elementni kiritadi va shu bilan sizni nozikliklar va nuanslarni his qilishga majbur qiladi: “Bu bema’nilik, lekin …” , “U daho, lekin…” .

MUNOSABAT 2: “YOMON NARSALAR YANA SODIR BO’LADI”

O’zingiz, boshqalar va kelajak haqidagi g’oyalaringiz odatda ma’yus ohanglarda bo’yalgan. Siz “bir marta xiyonat qilgan yana xiyonat qiladi” degan gapga qo’shilasiz va kelajakni o’tmishdagi salbiy tajribalar nuqtai nazaridan baholaysiz.

“Meni tashlab ketishdi va endi men hech qachon sevgini bilmayman”, “Men bu imtihondan o’ta olmadim, qolganlarning hammasini yiqitaman” va hokazo. Siz odamlar rivojlanishga, kuchli tomonlariga asoslanishga va saboq olishga qodir ekaniga ishonmaysiz.