Behruzbek Hamidov
O’qituvchi boladan norozi bo’lsa, bu ota-ona uchun doimo yoqimsiz va juda ko’p his-tuyg’ularni keltirib chiqaradi. Bu erda kattalar mavqeini qayta tiklash va “men” va “mening bolam” ikki xil odam ekanligini unutmaslik kerak va bolaning yomon xulq-atvori sizning yomon ona ekanligingizni anglatmaydi. O’qituvchi bilan teng huquqli muloqot kattalar pozitsiyasini saqlab qolishga yordam beradi. Axir, siz maktabdan tashqarida bolaning reabilitatsiyasi va rivojlanishi uchun ko’p narsalarni qilayotganingizni bilasiz. Umuman olganda, bolangizning xususiyatlarini / tashxisini tan olish ota-onalarga biroz yordam beradi. Uning kuchli va zaif tomonlari va cheklovlari aniq bo’ladi. Unga moslashishga nima yordam berishi mumkin. Bu bilim, albatta, o’qituvchi bilan bo’lishish mumkin. Chunki o’qituvchilar bolalarga nisbatan aynan bir xil moslashuvdan o’tadilar. Ya’ni, hamma uchun qiyin! O’qituvchiga bolani tushunishga yordam berish hamkorlikning yaxshi boshlanishi bo’lishi mumkin.
Ota-onalarda o’qituvchidan norozi bo’lganida paydo bo’ladigan his-tuyg’ularga kelsak, ular mutlaqo normaldir. Ko’pincha ekstremal variantlar paydo bo’ladi: 1. Ular bola haqidagi har qanday izohdan qo’rqishadi, uyaladilar va qo’rqishadi va maktab bilan hech qanday aloqa qilishdan qochadilar va 2. Ular g’azablanib, xafa bo’lib, o’qituvchilarni ayblay boshlaydilar. Ushbu ikkala variant ham muammoning konstruktiv yechimiga o’tishga yordam bermaydi. Shuning uchun o’qituvchi bilan hamkorlik qilish variantini izlash kerak. Bu erda ota-onalarning yordami ularning his-tuyg’ularini va sodir bo’layotgan narsalarni normallashtirishi mumkin. Barcha bolalar bir nuqtada kutilmagan narsa qilishlari mumkin, bu sodir bo’ladi. Keyin uning xatti-harakatida nima qoniqarli emasligini va bu nima bilan bog’liq bo’lishi mumkinligini aniqlash kerak? Albatta, siz, ota-ona sifatida, farzandingiz bilan bu haqiqatan ham qiyin bo’lishi mumkinligini bilasiz va siz ba’zi vaziyatlarda qanday harakat qilishni bilmaysiz va pelagog bola uchun mutlaqo begona va yangi odamdir va u orqali u dunyo bilan muloqot qilish va o’zaro munosabatda bo’lishning boshqacha usulini o’rganadi. Va nihoyat, moslashish cheksiz emas! Shunday qilib, qisqacha aytganda, farzandi o’qituvchilardan norozi bo’lgan vaziyatda ota-onalarga nima yordam berishi mumkin:
• Ularning kattalar mavqeini tiklash. O’qituvchi bilan teng sharoitlarda muloqot qiling.
• Bolaning xususiyatlarini, kuchli va zaif tomonlarini tan olish.
• Bolaning yonida turing. Ammo bu uning injiqliklariga berilishni anglatmaydi. Muammoni aniqlang.
• O’z his-tuyg’ularingizni va nima sodir bo’layotganini normallashtiring.
• O’qituvchilarga hamdard bo’lish, ularning ishini muhim va qiyin deb bilish. Muammoga yechim topishda yordam taklif qiling.
Izzattillo Islomov
