Aftidan, bu odamlarning barchasi qandaydir bir sxema bo‘yicha harakat qilishyapti, go‘yo ular turli aktyorlar bilan bir xil syujetni o‘ynagandek. Bu nima – yovuz qismat, avlodlar qarg’ishi, taqdir istehzosi? Erik Bernning yozishicha, voqealarni takrorlash inson hayotida ssenariy borligidan dalolat beradi. Erta bolalik davrida shakllanadigan va ko’p yillar davomida asta-sekin rivojlanib boradigan hayot rejasi, ko’pincha bizning xohishimizga qarshi. Biz bolaligimizda eshitgan kattalarning ba’zi mulohazalari xotiramizga singib ketadi va bizni tom ma’noda boshqara boshlaydi, bizning harakatlarimiz va hayotiy intilishlarimizni belgilaydi.

“Hech qachon”

Bu hayot stsenariysini xudolarning g’azabini qo’zg’atgan va qattiq jazolangan Zevsning o’g’li Tantal haqidagi afsona bilan tasvirlash mumkin. O’liklarning shohligiga ag’darilgan, u suvda turdi, lekin chanqog’ini qondira olmadi. Uning tepasida mevali novdalar osilgan edi, lekin u ularni terib, to’yolmasdi. “Tantal azobi” iborasi yaqin va orzu qilingan maqsadga erisha olmaslik tufayli chidab bo’lmas azob-uqubatlarni anglatadi.