Ayni paytda, hid kuchayadi – xona chindan ham yonish kabi hidlaydi! Qo’shnilar-chi? Hali ham hech qanday reaktsiya yo’q: hamma o’z jurnaliga sho’ng’idi. Balki hid unchalik kuchli emasdir? G‘alati… Maksim esa sahifani aylantiradi.

Kutish zaliga yig‘ilganlar eksperiment ishtirokchilari edi: tashkilotchilar ularga hech narsaga munosabat bildirmasliklari uchun pul to‘lashdi. Natijada, Maksimga nima bo’layotganini tushunish uchun o’n daqiqacha vaqt kerak bo’ldi: u xonani tark etishga va signalni ko’tarishga qaror qilganda, u tutundan bo’g’ilib qolgan edi!

Ishtirokchilarning to’rtdan uch qismi, agar butun guruh tanlagan bo’lsa, ataylab noto’g’ri javob berdi.

Boshqalarning bizning ustimizdagi kuchi shunchalik kuchlimi? Biz ixtiyoriy yoki beixtiyor a’zo bo’lgan guruhning fikri bizni har qanday narsaga ishontirishi mumkinmi – hatto hayotimizga haqiqatan ham tahdid soladigan xavf yo’qmi?

O’tgan asrning 50-yillarida o’tkazilgan yana bir sodda tajribada Pitsburg universiteti (AQSh) psixologi Solomon Ash talabalardan qog’ozga chizilgan bir nechta chiziqlar uzunligini solishtirishni so’radi. Besh yoshli bola bu vazifani osongina engishi mumkin.