Jismoniy va ruhiy azob-uqubatlarga to’la ijodiy hayotning yorqin namunasi – meksikalik rassom Frida Kahloning tarjimai holi. Avtoportretlardan birida biz uning shifoxona yotog’ida qonayotganini ko’ramiz. Atrof Fridani kosmosda suzuvchi narsalar: salyangoz, gul, suyaklar va inson embrioni bilan bog’laydigan arteriyalar tarmog’idir. “Genri Ford kasalxonasi” (rasmning nomi) u boshidan kechirgan yana bir homiladorligi haqida “og’riq xabari” ni olib yuradi.

Frida Kahlo bolaligida poliomielit bilan og’rigan, avtohalokat qurboni bo’lgan, uning oqibatlari butun umrini boshidan kechirgan va hech qachon bola tug’a olmagan. Biroq, u o’zining shafqatsiz zarbalari tufayli mahsuldorligini anglab, taqdirdan hech qachon shikoyat qilmadi.

Ijodkorlik va hayot qiyinchiliklari o’rtasidagi bog’liqlik hodisasini nafaqat san’at ahli orasida kuzatish mumkin. 1990-yillarning boshidan beri psixologlar “travmatik o’sishdan keyingi o’sish” atamasini ishlatishdi – bu og’riqli tajribaga ijobiy shaxsiy javob. Ushbu mavzu bo’yicha 300 dan ortiq ilmiy tadqiqotlar olib borildi.