Izzattillo Islomov
Bizni nima qo’rqitadi? Haqiqatning o’zi: buni qilishni boshlash kerak. Albatta, muddatlar yaqinlashganda, biz hali ham harakat qilishni boshlaymiz, lekin ko’pincha juda kech ekanligi ayon bo’ladi. Ba’zan hamma narsa qayg’uli tugaydi – ishdan ayrilish, imtihondagi muvaffaqiyatsizlik, oiladagi janjal… Psixologlar bunday xatti-harakatning uchta sababini aytib berishadi.
Ichki qo’rquvlar
Hamma narsani keyinga qo’yadigan odam nafaqat vaqtini qanday tashkil qilishni bilmaydi – u harakat qilishdan qo’rqadi. Undan rejalashtiruvchi sotib olishni so’rash, tushkunlikka tushgan odamdan “faqat yorqin tomondan qarashni” so’rashga o’xshaydi.
“Cheksiz kechikishlar uning xulq-atvor strategiyasidir”, deydi Xose R. Ferrari, psixologiya fanlari doktori, Amerikadagi DePaul universiteti professori. “U harakat qilishni boshlash qiyinligini biladi, lekin u xatti-harakatlarining yashirin ma’nosini – o’zini himoya qilish istagini sezmaydi. Ushbu strategiya ichki qo’rquv va tashvishlarga qarshi turishdan qochish imkonini beradi.
Idealga intilish
Kechiktiradiganlar muvaffaqiyatsiz bo’lishdan qo’rqishadi. Ammo paradoks bor: ularning xatti-harakati, qoida tariqasida, muvaffaqiyatsizlik va muvaffaqiyatsizlikka olib keladi. Ishlarni kechiktirish orqali ular o’zlarining ulkan salohiyatga ega va hayotda muvaffaqiyat qozonishlari haqidagi illyuziyaga berilib ketishadi. Ular bunga aminlar, chunki bolaligidan ota-onalari o’zlarining eng zo’r, eng qobiliyatli ekanliklarini takrorlaydilar.
Behruzbek Hamidov
