Izzattillo Islomov
Va 25 yoshli Nikolayning hech qaerga borish imkoni yo’q: “O’zimni boshqa hududda topishim bilan, men ko’rinmas chegarani kesib o’tayotgandek bo’ldim va o’zimni bezovta his qilyapman. Men o‘zimni faqat taniqli joylardagina xotirjam his qilaman”.
Agar odam sayohat qilishni xohlamasa, u doimo o’ziga tanish muhitda qolishni afzal ko’rsa, buning orqasida psixologik muammolar yashiringan bo’lishi mumkin. Bu aviofobiya (uchishdan qo’rqish) yoki agorafobiya (ochiq joylardan qo’rqish) kabi kasallik emas. Biroq, bunday xatti-harakatlar jiddiy noqulayliklarni keltirib chiqaradi va ko’plab zavqlardan mahrum qiladi. Uning sabablari nimada?
MOSLASHUV BILAN BOG’LIQ QIYINCHILIKLAR
“Sayohat qilishni yoqtirmaydigan odamlar xavfsizlik tuyg’usiga juda muhtoj”, deydi psixoanalitik Natalya Kigay. Moslashishdagi qiyinchiliklar bolalik davridagi tajribalarning natijasi bo’lishi mumkin. Masalan, onadan juda erta ajralish.
Rivojlanish va kamolotga erishish uchun bola o’zini xavfsiz his qilishi kerak, lekin u buni o’zi uchun yarata olmaydi. Va u tashqi mos yozuvlar nuqtalariga, shu jumladan odatiy yashash joyiga tayanishga odatlanib qoladi, bu esa xotirjamlikni saqlashga yordam beradi.
Ota-onalar ham bolaning mustaqil bo’lishiga to’sqinlik qiladilar. “Qattiq tarbiya qiziqishni bostirishi va tadqiqot, kognitiv faoliyat va tashvish, uyat va ayb o’rtasida doimiy ongsiz aloqani yaratishi mumkin”, deydi Natalya Kigay. “Keyin, uzoq safar haqida o’ylayotganda, odam noaniq xavotirni boshdan kechiradi, buning uchun juda ko’p “ratsional” tushuntirishlar mavjud.”
Behruzbek Hamidov
