Psixopatiya shaxsning istalmagan xususiyatlari to’plamini anglatadi, ular empatiyaning etishmasligi, sovuqqonlik, impulsivlik, manipulyatsiya va xavfli yoki antisosyal xatti-harakatlarga moyillikdir. Psixopatik xususiyatlarga ega odamlar ko’pincha chuqur his-tuyg’ularni his qilish va boshqalar bilan kuchli hissiy aloqalarni o’rnatish qobiliyatini pasaytiradi. Bu xususiyatlar doimiy ravishda mavjud bo’lib, ba’zi odamlar engil psixopatik tendentsiyalarni, boshqalari esa aniqroq psixopatik xususiyatlarni namoyon qiladi.

Psixopatiya darajasi yuqori bo’lgan odamlar kundalik hayotda doimiy va shafqatsiz zo’ravonlik xatti-harakatlariga, shu jumladan yaqin sheriklarga nisbatan zo’ravonlikka moyil. Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, ayollarning taxminan 25 foizi va erkaklarning 11 foizi sheriklari tomonidan zo’ravonlik tahdidi ostida yashaydilar. Shuning uchun tadqiqotchilar ushbu turdagi zo’ravonlik xavfini kamaytiradigan himoya omillarini aniqlashdan juda manfaatdor.

Tadqiqot muallifi Qiong Xe va uning hamkasblari nikoh sifatining psixopatiyaga ta’sirini o’rganishni xohlashdi. Ular, shuningdek, ta’sirni keltirib chiqaradigan psixologik mexanizmni o’rganishga qiziqish bildirishdi. Nikoh sifati – bu nikoh yoki ishqiy hamkorlik doirasidagi shaxslarning umumiy qoniqish, baxt va farovonlikni anglatadi. Ushbu tadqiqotchilar nikohning yuqori sifati psixopatiya namoyon bo’lishini kamaytirishi mumkinligini taxmin qilishdi, ammo bu ta’sir ikkala sherik uchun ham bir xil bo’lmasligi mumkin.

Ular 3 yil davomida yiliga bir marta er-xotinlarning bir qator baholashlarini o’z ichiga olgan tadqiqot o’tkazdilar. Dastlab ular Xitoyning Pekin hududidan 378 nafar aralash jinsli turmush qurgan juftlikni yollashdi. Biroq, 3 yildan keyin tadqiqotda faqat 260 juftlik qoldi. Tadqiqot boshida erkaklar o’rtacha 29 yoshda, ayollar esa o’rtacha 27 yoshda edi. Bu juftliklar 6 oydan 7 yilgacha bo’lgan davr mobaynida turmush qurishgan.

Ma’lumot to’plash uchun ishtirokchilar o’zlarining nikoh sifati, aloqa sifati va o’zini va hamkor tomonidan qabul qilingan psixopatiya darajasini baholadilar. Shunday qilib, har bir ishtirokchi ikkita psixopatiya bahosiga ega bo’ldi – biri ular yakunladi, ikkinchisi esa sherigining nuqtai nazaridan. Har bir ishtirokchiga 300 yuandan kompensatsiya berildi.

Natijalar shuni ko’rsatdiki, tadqiqot boshida nikohning yuqori sifati tadqiqotning ikkinchi yilida sheriklar o’rtasidagi og’zaki va og’zaki bo’lmagan muloqotning yaxshi sifati va tadqiqotning uchinchi yilida psixopatiyaning past darajasi bilan bog’liq. O’z-o’zidan va sherikning hisobotlariga asoslangan psixopatiyani baholash tadqiqotning boshida va uchinchi yilda bog’liq edi.

Tadqiqot boshida nikohning yuqori sifati erkaklar va ayollarda uchinchi yilda psixopatiyaning past darajasi bilan bog’liq edi. Tadqiqot boshida sherikning nikoh sifatini baholashi 3-yilda ishtirokchining psixopatiya darajasining pastligi bilan bog’liq edi.

Ikkinchi yilda og’zaki muloqotning yaxshi sifati uchinchi yilda past psixopatiya bilan bog’liq edi. Tadqiqotchilar og’zaki muloqot nikoh sifatining psixopatiyaga ta’siriga vositachilik qilishini taklif qiladigan statistik modelni sinab ko’rdilar. Natijalar shuni ko’rsatdiki, ushbu omillar o’rtasidagi munosabatlarning bunday tuzilishi mumkin. Biroq, xuddi shu tahlil shuni ko’rsatdiki, og’zaki bo’lmagan muloqot nikoh sifati va psixopatiya o’rtasidagi bog’liqlik vositachisi emas.

“Ushbu tadqiqot natijalari shuni ko’rsatdiki, nikoh sifati xitoylik juftliklarda psixopatiya darajasiga ta’sir qilishi mumkin, bunda og’zaki muloqot nikoh sifati va sheriklarning psixopatiya haqidagi hisobotlari o’rtasida potentsial vositachi sifatida ishlaydi. Bu psixopatiyaga aralashuv strategiyasini ishlab chiqishning potentsial usullarini ta’kidlaydi, bu esa oilaviy zo’ravonlikka aralashuvlar bo’yicha kelajakdagi tadqiqotlarga ham foyda keltirishi mumkin “, deb xulosa qilishdi tadqiqot mualliflari.

Tadqiqot er-xotinning o’zaro munosabatlarini ilmiy tushunishga muhim hissa qo’shadi. Ammo shuni ta’kidlash kerakki, tadqiqot ishtirokchilari asosan psixopatiyaning klinik darajasiga ega emaslar. Psixopatiyaning klinik darajasi bo’lgan odamlarda natijalar bir xil bo’lmasligi mumkin.