Bolaligimizda ota-onamiz: “Petya bilan do’st bo’lmang, u sizga to’g’ri kelmaydi” deyishgan. Yoki: “Nur sizga noto’g’ri ta’sir qiladi.” Ko’pchiligimiz hovlidagi bolalar yoki sinfdoshlar bilan do’st bo’lish taqiqlangan. Ko’pincha, kattalar bizni yomon ta’sirlardan himoya qilish istagini boshqargan va bizni yomon kompaniyalardan qutqargan. Ammo ota-onalar doimo bu narsaga e’tibor berishlari kerakmi? Axir, o’smirlar do’stligining yanada xavfli tuzoqlari bor.
Har bir bola, onasi va otasi uni qanchalik sevmasin, psixoterapevtga aytadigan narsasi bo’lishi uzoq vaqtdan beri psixologlar orasida hazil bo’lib kelgan. Har birimiz muhim kattalar haqida shikoyatlar ro’yxatiga ega. Ammo ko’pchilik bolalik davrida nafaqat ota-onalari, balki tengdoshlari tomonidan ham shikastlangan. Ha, o’smirlik davrida do’stlik juda qiyin tajriba bo’lishi mumkin. Lekin u ham resurs bo’lishi mumkin.
DO’STLAR BIZNING IKKINCHI EGOMIZDIR
Yaqin do’stlarga intilish insoniyatning o’zi kabi qadimgi. Bundan 4000 yil avval mixxat yozuvida yozilgan tarixdagi eng qadimiy adabiy asar “Gilgamish haqidagi Shumer dostoni” xudo shohi Gilgamish va oddiy odam Enkidu o‘rtasidagi do‘stlik haqida hikoya qiladi. Qadim zamonlarda ham ikki do’stning yaqin aloqasi ritorik san’atning eng muhim mavzularidan biri edi. “Do’st nima? Boshqa ego. Ikki jon birda”, – deb yozgan Tsitseron o’zining eng yaqin do’sti Atticus haqida.
Ba’zida do’stlar umumiy ishlardagi o’rtoqlar, rivojlanish va o’zimizni takomillashtirishda bizni qo’llab-quvvatlaydiganlar, kundalik hayotda muhim yordamchilar va ko’pincha bizni qiyinchilikda qutqaradiganlardir. Biz ularni ko’pincha yoshligimizda uchratamiz va ular bizni balog’atga etishadi. Ba’zan ular biz uchun oiladan ham muhimroqdir.