Xotira nafaqat miyaning eng yuqori aqliy funktsiyalaridan biri, balki hayratlanarli narsadir. Reklama videosidan butun she’rni keltirishimiz mumkin, lekin biz sevgan odamning telefon raqamini eslay olmaymiz. Bolalikdagi ba’zi xotiralar kechagidek yorqin va tiniq, ammo ertalab mashinani qayerga qo’yganimizni eslay olmaymiz.

Nemis psixologi Hermann Ebbinggaus 1885 yilda xotira xususiyatlarini o’rganayotib, uning nomi bilan atalgan hodisani kashf etdi – “Unutish egri chizig’i” yoki “Ebbingxaus egri chizig’i”. U yodlash va unutish jarayonlarini tasvirlaydi: ma’lumot olgandan keyin bir soat ichida barcha materialning 60% unutiladi. Va ma’lumotni uzoq vaqt davomida xotirada saqlash uchun takrorlash sxemasi kerak.

Biroq, barcha materiallar ketma-ket takrorlash va yodlashdan keyin ham eslab qolmaydi. Katta hajmdagi murakkab, tuzilmagan materialni yodlash uchun maxsus texnikalar – mnemonika qo’llaniladi. Yunon tilidan so’zma-so’z “mnemonika” – bu yodlash san’ati; bu assotsiatsiyalar orqali ma’lumotni eslab qolish uchun maxsus usullarning butun majmuasi, mnemonika deb ham ataladi.