Behruzbek Hamidov
Ko‘chada pirog ko‘tarib ketayotgan edim. Mazali, issiq, uyga qaytayotganda mini-novvoyxonada sotib olingan. Va uni og’zimga olib kelganimdan so’ng, buvimning ovozi paydo bo’ldi: “Tishlamang! Yo’lda ovqatlanmang!”
Har birimizning o’zimizning kichik quvonchlarimiz bor – ingliz tilida so’zlashadigan dunyoda deyilganidek, aybdor lazzatlar. Ushbu iborada psixologik jihatdan aniq narsa bor – hatto “taqiqlangan” yoki “yashirin” quvonchlardan ham aniqroq. Ehtimol, “begunoh” rus tilida yaqinroqdir, ammo “emas” zarrasi ma’noni tubdan o’zgartiradi. Aftidan, butun joziba aynan mana shu aybdorlik hissidadir. Guilt ingliz tilidan “aybdorlik” deb tarjima qilingan. Bu biz o’zimizni aybdor his qiladigan zavqlardir. U qayerdan keladi?
Albatta, bu bir xil taqiqlangan meva. Ham taqiqlangan, ham shirin. Ko’pchiligimizga bolaligimizda chegaralar va xatti-harakatlar qoidalari berilgan. Ularni buzgan holda, biz o’zimizni aybdor his qildik – o’zimiz yoki boshqalar uchun mumkin bo’lgan salbiy oqibatlar uchun – “agar siz u tayyorlagan tushlikni yemasangiz, buvim xafa bo’ladi”, “yo’lda ovqatlanish ovqat hazm qilish uchun yomon”. Ba’zida biz uyat hissini his qildik – agar buzilish guvohlari bo’lsa, ayniqsa bizga taqiq qo’yganlar.
