Qarilikdan qo’rqish – bu ekzistentsial qo’rquv. Aslida o’lim qo’rquvi. Odamlar qarilikdan qo’rqmaydi, odamlar qarilikdan o’lishdan qo’rqishadi. O’lim qo’rquvi odamda go’daklikdan beri yashaydigan odatiy, instinktiv qo’rquvdir. Insonda o’lim bilan o’yinning butun hayoti davom etadi, biz o’limni his qilishga, his qilishga harakat qilamiz. Hatto go’daklik davrida ham onamizni ko’zdan g’oyib bo’lganimizda biz xavotirga tushamiz, chunki bu to’g’ridan-to’g’ri tirik qolish bilan bog’liq. Bolaligimizda biz o’lim bilan “noz-karashma” qilyapmiz, xavfli, o’limga olib keladigan o’yinlarni (gugurt, selitra bilan o’yinlar, quyosh pleksusiga bosish, baland binolardan sakrash) o’ynaymiz, yoshligimizda bizni dahshatli filmlar qoni tortib oladi va sovutadi, Bizga o’lim yaqinda, tuyuladi. Ko’pchilik uchun haqiqat uchun o’limning ushbu “sinovlari” hayoti davomida xavfli sevimli mashg’ulotlari va ekstremal sportga bo’lgan muhabbat shaklida davom etadi. Va faqat 30-35 yoshgacha, biz allaqachon o’limni aniq tushunganimizda: a) yaqin b) bu muqarrar v) ba’zida, to’satdan, bularning barchasi biron bir joyda emas, balki biz bilan sodir bo’layotganini anglash. Biz katta qarindoshlarimizning o’limi haqida bilmagan holda guvoh bo’lib qolamiz, biz nafaqat o’limdan qo’rqishni boshlaymiz, balki hayotimizga yaqinlashish belgilarini izlay boshlaymiz. Bu 30 yoshdan 40 yoshgacha bo’lgan odamlarning 95 foizini ekzistentsial inqirozni boshdan kechiradi , hayotning mazmuni, bu hayotdagi roli, merosi va boshqalar haqida o’ylaydi. Va biz ham beixtiyor tinglaymiz va tanamizga diqqat bilan qaray boshlaymiz. Bu, hech kimga o’xshamagan holda, xiyonat bilan bizga o’lim yaqinligi haqida ma’lumot beradi: birinchi ajinlar va sog’liq muammolari. Va keyin biz o’zining barcha ko’rinishlarida keksalikdan qo’rqishni boshlaymiz. Ommaviy axborot vositalari va ijtimoiy tarmoqlar bizlarga abadiy yosh, barkamol va baxtli insonlar obrazini ommalashtiradi, 10 kun ichida qarg’aning oyoqlarini olib tashlaydigan mo”jizaviy kremlar, yoshlik ukollari va abadiy hayotning boshqa “vositalari” haqida. Bu bizni kuzatilgan keksalik alomatlarini yanada chuqurroq ko’rib chiqishga majbur qila olmaydi. Qarilik qo’rquvidan xalos bo’lish mumkinmi? Ha mumkin! Buni qanday qilish kerak? Juda onson! Avvalo qarilik, o’lim singari, bizning sayyoramizdagi mavjudligimizning ajralmas qismi ekanligini tushunishingiz kerak. Bu fikrga qarshi turmang. O’zingiz u bilan yashashga ijozat bering. O’zingiz haqida u haqida o’ylashga va hatto undan qo’rqishga ijozat bering. Biz keksalikdan qo’rqamiz, chunki biz ongsiz ravishda biz ko’p ish qilmaganmiz, yaratmaganmiz va yuzimizdagi ajinlar xiyonatkorona vaqt o’tib ketayotganini aytadi. Qarilik, aslida bizning yuzimizda yoki tanamizda emas, balki boshda, fikrlash tarzini va hayot strategiyasini tashkil etadigan fikrlarda. Fikrlash tarzini o’zgartirish, qo’rquvdan xalos bo’lish uchun fikr va qarashlarni o’zgartirish kerak. 18 yoki 25 yoshingizda qanday o’ylaganingizni eslang: jonli his-tuyg’ular, har bir kichik narsaga qoyil qolish va zavq olish, tavakkal qilish, yangi narsalarni o’rganish, rejalar tuzish qobiliyati bor edi. LIFE deb nomlangan jarayonda to’liq ishtirok etish mavjud edi. Keksalikdan qo’rqish bizni yanada ehtiyotkor qiladi, bu hayotdan qoniqish bilan teskari proportsionaldir. Keksalik va yaqinlashib kelayotgan o’lim qo’rquvidan faqat o’z imkoniyatlaringizni anglash orqali xalos qilishingiz mumkin. Va siz uni oxirgi nafasigacha amalga oshirishingiz mumkin. Hayotingizda “reviziya” o’tkazing, qanday ko’nikma va mahoratlarga egaligingizni, hali o’rganilmagan, tushunilmagan, o’zlashtirilmagan narsalarni ko’ringmi? Agar bu raqs kurslari bo’lsa – davom eting! Agar bu sizning sevimli mutaxassisligingiz bo’yicha uchinchi yoki to’rtinchi oliy ma’lumot bo’lsa – jur’at et! Agar bu gul yasashni yoki gulzor to’qishni o’rganayotgan bo’lsa – Xudo uchun, sizni kim to’xtatadi? Va, ehtimol, bu fotosessiya va o’zingizning yoshingiz namunasi bo’lgan dastur – olov, jamiyat buni kutmoqda! FAOLIYATDA hal qilish, o’zingiz bilan, boshqalar va dunyo bilan nafaqat o’zingizning borligingiz bilan, balki siz keltira oladigan afzalliklar bilan bog’lanish bilan siz keksalikni nafaqat kuchsizlantirasiz, balki keyingi uchrashuv haqida o’limga rozi bo’lasiz. Zero, inson hayoti mazmunli bo’lib, ruhning vazifasi oxirigacha bajarilmagan ekan, yashaydi!
Manba:psycabi.net
Kimning xatolaridan saboq olish yaxshiroq?
Ular aytadilar: “Axmoq o’z xatolaridan, aqlli esa boshqalardan o’rganadi”. Ma’lum bo’lishicha, aqlli odamlar ahmoqlardan o’rganishadi. Yoki yo’q? Bola yoshligidanoq tanqid, mulohaza, tanbeh va xatolari uchun jazo oladi. Agar u buni birinchi marta qilsa…