«Nutqlarni eslab qol va o‘z joyiga qo‘yib chiq» metodikasi.

Mazkur metodika yordamida bola diqqatining hajmi tashxis qilinadi. Metodika materiali  1 – rasmda ko‘rsatilgan 8 ta 4×4 hajmdagi katakchalariga har xil miqdordagi nutqlar qo‘yilgan kvadratlar hamda 2 – rasmda berilgan 8 ta 4 x 4 hajmli kataklari bo‘sh bo‘lgan kataklardan iborat. Test maktabgacha yoshdagi bolalarga mo‘ljallangan.

Metodikaning qo‘llanilishi. 1 – rasmdagi 8 ta kvadratlar qirqib olinib, yuqorisidagi raqamiga muvofiq ustma – ust joylashtiriladi. Bunda eng yuqorida katakchalaridagi nuqtalar soni eng kam bo‘lgan kvadrat (1 – kvadrat), hammadan pastda esa katakchalarida nuqtalar miqdori eng ko‘p bo‘lgan kvadrat (8 – kvadrat) joylashadi. Bolaga quyidagi kursatma beriladi: «Hozir biz sen bilan o‘yin o‘ynaymiz. Men senga har xil katakchalarni ko‘rsataman, sen ulardagi nuqtalar qayerda joylashganini yaxshilab ko‘rib olgin. Keyin bu nuqtalarni bo‘sh katakchalarga chizib berishing kerak bo‘ladi». Shundan so‘ng bolaga 8 ta kvadratning har biri 2 sekund muddat davomida ko‘rsatiladi. Har qaysi namoyish etilgach, bolaga 2 – rasmda berilgan bo‘sh kvadratning biriga 15 sekund ichida ko‘rsatilgan kvadratdagi nuqtalarni qo‘yib chiqish taklif etiladi. Mazkur amal 8 ta kvadratning har biri bilan birma – bir bajariladi.      

Natijalarni baholash. Natijalarni hisoblashda bola eng kup miqdorda qaysi kvadratdagi nuqtalarni to‘g‘ri qo‘yib chiqa olgani e’tiborga olinadi. Eksperiment natijalari quyidagicha baholanadi:

10 ball – bola qaysidir kvadratdagi 6 – 9 ta nuqtani to‘g‘ri qo‘yib chiqqan.

8 – 9 ball – bola qaysidir kvadratdagi 4 – 5 ta nuqtani to‘g‘ri qo‘yib chiqqan.

6 – 7 ball – bola qaysidir kvadratdagi 3 ta nuqtani to‘g‘ri qo‘yib chiqqan.

4 – 5 ball  – bola qaysidir kvadratdagi 2 ta nuqtani to‘g‘ri qo‘yib chiqqan.

0 – 3 ball – bola qaysidir kvadratdagi 1 ta nuqtani to‘g‘ri joylashtirib qo‘ygan.

Umumiy ko‘rsatkichlar: 10 ball – juda yuqori ko‘rsatkich; 8 – 9 ball – yuqori ko‘rsatkich: 6 – 7 ball – o‘rta ko‘rsatkich; 4 – ball – past ko‘rsatkich; 0 – 3 ball – juda past ko‘rsatkich.

Metodika manbasi: Nemov R.S.Psixologiya: Ucheb.dlya stud.vыssh.ped.ucheb.zavedeniy: V Z kn. – Z ye izd. – M.: Gumanitar.izd.tsentr VLADOS, 1999. – Kn. Z. Psixodiagnostika. Vvedeniye v nauchnoye psixologicheskoye issledovaniye s elementami matematicheskoy statistiki.  81 – 83 betlar.