Yaqinda ajralgan kattalar ishtirokidagi 5 oylik tadqiqot shuni ko’rsatdiki, sobiq sherigi bilan ko’proq vaqt o’tkazgan ishtirokchilarning uyqu samaradorligi pasaygan. Biroq, uyqu samaradorligi past bo’lgan ishtirokchilar kelajakda sobiq sherigi bilan ko’proq vaqt o’tkazishlari mumkin emas edi. Ko’proq bog’lanish tashvishi bo’lgan va televizorni ko’proq tomosha qiladigan odamlarda uyqu samaradorligi pasaygan.

Aksariyat odamlar uchun turmush o’rtog’idan ajralish ruhiy farovonlik va jismoniy salomatlikni buzish uchun katta potentsialga ega bo’lgan muhim hayotiy to’ntarishdir. Tadqiqotlar ajralish tajribasini erta o’lim xavfining ortishi va sog’liq uchun salbiy oqibatlarning butun qatori bilan bog’ladi.

Ajralish salbiy ta’sir ko’rsatadigan funktsiyalardan biri bu uyqudir. Uyquning buzilishi nikohning tugashini sog’liqning salbiy oqibatlari bilan bog’laydigan muhim omil bo’lishi mumkin. Turmush o’rtog’idan jismoniy ajralganidan keyin 10 hafta yoki undan ko’proq davom etgan uyqu buzilishi haqida xabar bergan ajrashganlarda qon bosimi ko’tariladi. Bundan tashqari, uyqu muammosi bo’lgan odamlar salbiy his-tuyg’ularni boshdan kechirish ehtimoli ko’proq. Bu, ayniqsa, ajralish jarayonining o’ziga xos belgisi bo’lgan nizolar turi bo’lgan shaxslararo nizolarning yuqori darajasini boshdan kechiradigan odamlarga tegishli.

Tadqiqot muallifi Andrea M. Koppola va uning hamkasblari ajralishdan keyingi 5 oy ichida uyqu samaradorligidagi o’zgarishlarni o’rganishni xohlashdi. Uyqu samaradorligi – bu odamning yotoqda o’tkazgan vaqti qanchalik samarali ekanligini ko’rsatadigan o’lchovdir. U uyquda bo’lgan umumiy vaqt va yotoqda o’tkaziladigan umumiy vaqt nisbati sifatida hisoblanadi, odatda foiz sifatida ifodalanadi. Tadqiqot mualliflari tadqiqot ishtirokchilarining uyqu samaradorligi ajralishdan keyin vaqt o’tishi bilan yaxshilanishini kutishgan. Ularning ikkinchi taxmini, sobiq hamkor bilan aloqa uyqu samaradorligi bilan bog’liq bo’lishi edi.

Ishtirokchilar 24 yoshdan 65 yoshgacha bo’lgan 122 nafar yaqinda ajrashgan yoki ajrashgan kattalar edi. Ishtirokchilar o’rtacha 13 yil turmush qurishdi va tadqiqot boshida o’rtacha 4 oy davomida ajralishdi. Ishtirokchilarning 62 foizi oq tanlilar, 22 foizi ispanlar edi.

Tadqiqotchilar 5 oy davomida bir hafta davomida uch marta baholash o’tkazdilar. Har bir baholash davrida ishtirokchilardan bir hafta oxiri davomida Elektron faollashtirilgan magnitafon (EAR) va 7 kun davomida tungi soatlarda faol soat taqishlari so’ralgan.

Actiwatch – bu aktigrafning bir turi bo’lib, odamning harakati va faollik darajasini kuzatuvchi va qayd qiluvchi qurilma. Tadqiqot mualliflari ulardan ishtirokchilarning uyqu xususiyatlarini baholash uchun foydalanganlar. EAR smartfon ilovasi orqali ishlaydi va kun davomida vaqti-vaqti bilan atrofdagi tovushlarning qisqacha parchalarini yozib olish uchun mo’ljallangan. Bu tadqiqotchilarga ishtirokchining har kuni nima qilayotganini xolisona aniqlash imkonini beradi. Keyin tadqiqotchilar ushbu faoliyatning uyqu sifati bilan bog’liqligini tekshirishlari mumkin.

Ushbu tadqiqot uchun tadqiqotchilar EAR ma’lumotlarini o’rganib chiqib, ishtirokchi sobiq sherigi bilan qancha vaqt o’tkazganini va televizor ko’rishga qancha vaqt sarflaganini aniqlashdi. Televizorni tomosha qilish ijtimoiy ajralishning potentsial belgisi hisoblanadi. Tadqiqot ma’lumotlari shuni ko’rsatadiki, u depressiyaning paydo bo’lishida sababchi rolga ega bo’lishi mumkin.

Bundan tashqari, ishtirokchilar hissiy bog’lanish yo’nalishlarini (Yaqin munosabatlardagi tajribalar shkalasi – qisqa shakl) va ajralish bilan bog’liq psixologik tanglikni (4 ta baholash – Bek depressiya inventarizatsiyasi, voqealar ta’siri shkalasi, o’zini yo’qotish/o’zini qayta kashf etish) baholashni yakunladi. , va Murakkab qayg’u inventarizatsiyasi).

Natijalar shuni ko’rsatdiki, tadqiqot mualliflari kutganidan farqli o’laroq, uyqu samaradorligi 5 oylik tadqiqot davrida o’zgarmadi. O’rtacha uyqu samaradorligi barcha vaqtlarda 82% ni tashkil etdi. Biroq, sobiq hamkor bilan aloqa uyqu samaradorligi bilan bog’liq edi. Ajralishdan keyin sobiq hamkor bilan ko’proq vaqt o’tkazgan ishtirokchilarning umumiy uyqu samaradorligi past edi.

Har bir shaxsni alohida ko’rib chiqsak, ma’lum bir kunda sobiq hamkor bilan o’tkazgan vaqt uyqu samaradorligi bilan bog’liq emas edi, lekin odatda sobiq hamkor bilan kamroq vaqt o’tkazgan ishtirokchilar, odatda, ko’proq vaqt o’tkazganlarga qaraganda ancha samarali uyquga ega bo’lishdi.

Turli vaqt nuqtalarini solishtirganda, natija shuni ko’rsatdiki, sobiq hamkor bilan o’tkazgan vaqt uyqu samaradorligining pastligini bashorat qilgan, ammo yomon uyqu samaradorligi sobiq hamkor bilan ko’proq aloqa qilishni bashorat qilmagan. Bu shuni anglatadiki, sobiq hamkor bilan aloqa qilish uyqu samaradorligini pasaytiradi, aksincha uyqu samaradorligining pastligi odamlarni sobiq hamkor bilan vaqt o’tkazish ehtimolini oshiradi.

Yuqori darajadagi bog’lanish xavotiriga ega bo’lgan ishtirokchilar va televizor ko’rishga ko’proq vaqt sarflaganlar uyqu samaradorligini pastroq qilishdi. Biroq, televizor bilan o’tkazgan vaqt faqat ikkinchi va uchinchi vaqtlarda uyqu samaradorligining yomonlashishi bilan bog’liq edi.

“Biz tabiiy ravishda kuzatilgan kundalik ijtimoiy xatti-harakatlar, ayniqsa sobiq hamkor bilan aloqa qilish uyqu samaradorligining pastligi bilan bog’liqligini ko’rsatdik. Bundan tashqari, bog’lanish tashvishi va televizor tomosha qilish uchun sarflangan vaqt uyqu samaradorligi bilan teskari bog’liqdir. Ushbu topilmalar ijtimoiy munosabatlarning salomatlik xulq-atvoriga ta’sirini ta’kidlaydi va nikoh tugaganidan keyin tiklanayotgan kattalar uchun potentsial aralashuv maqsadlarini taklif qiladi “, deb xulosa qilishdi tadqiqot mualliflari.

Tadqiqot odam ajralish paytida sodir bo’ladigan psixologik jarayonlarni ilmiy tushunishga muhim hissa qo’shadi. Biroq, u ham e’tiborga olinishi kerak bo’lgan cheklovlarga ega. Shunisi e’tiborga loyiqki, EAR qurilmasi ma’lumotlari tadqiqotchilarga odamning televizor ko’rayotganini yoki shunchaki televizor yoqilgan xonada ekanligini farqlash imkonini bermadi. Bundan tashqari, ko’pchilik ishtirokchilar ajralishdan bir necha oy o’tgach tadqiqotga kiritilgan. Agar tadqiqot ajralishdan keyin darhol boshlangan bo’lsa, natijalar bir xil bo’lmasligi mumkin edi.