Behruzbek Hamidov
Assalomu alaykum ota-onalar!
“Maktab” mavzusini davom ettirib, ota-onalarning maktabdan qo’rqishining asosiy manbai haqida o’ylashingizni maslahat beraman . Bunday holda, ular nafaqat ota-onalarning o’zlarining maktab tajribalarida muvaffaqiyatli bo’lishadi. Ammo agar siz chuqurroq nazar tashlasangiz, bu qo’rquvlarning manbai, shuningdek, insoniyat tsivilizatsiyasi rivojlanishi bilan bog’liq bo’lgan kollektiv, madaniy va tarixiy ildizlarga ega bo’lib chiqadi, ammo bu har doim ham amalga oshirilmaydi.
Maktab “jamoaviy ota” rolini o’ynaydi, bolalarni jismoniy ota-onalaridan va ularning oilalari me’yorlaridan ajratib turadi, shunda bolalar boshqa, yanada kengroq me’yorlarni – diniy, ilmiy va boshqa ijtimoiy hayot normalarini etkazishga xizmat qiladi. Bu maktabning har doim ijtimoiy institut sifatida ijobiy rolidir. Forscha maqolda shunday deyilgan: “Bolalar otalariga qaraganda ko’proq o’z vaqtlariga o’xshashdirlar”.
Va bu ota-onalarning maktabdan qo’rqishining asosiy manbai. Ota-onalar uchun maktab har doim o’z farzandiga nisbatan yangi hokimiyat shakli sifatida ishlaydi. Va ota-onalar uchun bola har doim o’zlarining bir qismi va eng himoyasiz qismidir. Shu sababli, maktabdagi eng katta qo’rquvni ota-onalar o’zlari hissiy va psixologik xususiyatga ega bo’lgan, kuch bilan bog’liq bo’lgan, kattalar dunyosidagi bo’ysunish va hukmronlikning turli shakllari bilan boshdan kechirishadi.
Shunday qilib, ongsiz ravishda yoki ongli ravishda maktab qo’rquvini his qiladigan ota-onalarning muammolari ichki qarash va shaxsiy o’sish uchun qo’shimcha sabab bo’lishi mumkin.
Va agar ota-onalar o’zlarini va qo’rquvlarini tushunishga intilmasa, bola “ittifoqdoshlarsiz” qolish xavfi tug’diradi. Masalan, uchinchi sinf o’quvchisi, ota-onasi maktabdagi baholari haqida juda qayg’urgan. Qiz otasidan so’radi: “Agar siz o’qish mening shaxsiy ishim va men faqat o’zim uchun o’qiyman deb aytsangiz, unda nega mening baholarimdan asabiylashasiz?” Qaysi dadam shunchaki baqirdi: “Siz menga qo’pollik qilmaysiz!”.
Bunday hollarda bolaning qobiliyati va bilish qobiliyatiga bo’lgan qiziqishi o’zi o’ladi va bolada ikkita yo’l bor: birinchidan, bezorilarning xatti-harakatlariga qarshi chiqish; ikkinchisi – u ota-onasi bilan aldashni o’rganadi, ba’zida hatto maktabni oltin medal bilan tugatadi va maktabni tugatgandan so’ng u o’zining qobiliyatlari va qaysi kasbni tanlashi kerakligini hal qila olmaydi.
Shu sababli, g’amxo’r ota-onalar, maktabdagi bolalik qo’rquvingiz bilan bog’liq holda o’zingizni aniqlashga harakat qiling va ulardan o’zingiz yoki mutaxassis psixolog yordamida xalos bo’ling. Va sizning ajoyib, sevimli farzandingiz sizning his-tuyg’ularingiz va unga bo’lgan munosabatingiz va u maktabdan olgan belgilariga bog’liq emasligini tushunishiga ishonch hosil qiling.
Manba:b17.ru
Izzattillo Islomov
