Behruzbek Hamidov
Tanqidiy fikrlash nima va uni qanday rivojlantirish mumkin? Oddiy so’zlar bilan aytganda, tanqidiy fikrlash – kelgusi xulosalar uchun bahslashish, taqqoslash va ba’zi narsalarni tahlil qilishni o’z ichiga olgan hukm. Psixologiyada tanqidiy va mantiqiy fikrlash ajralib turadi, chunki birinchisi hukm jarayoniga mantiqni kiritishni o’z ichiga oladi. Xulosa chiqarishda asosiy omil mantiqdir.
Tanqidiy fikrlash usullarini amalda qo’llagan odam hodisalarni tahlil qilishi, naqshlarini aniqlab olishi va shu bilan voqealarni oldindan bilishi mumkin. Ushbu ilmiy fikr sizga o’z nuqtai nazaringizni bahslashishga, ajoyib munozaralarga va jamoat oldida so’zlashga yordam beradi. Shunday qilib, ushbu usul ishda, shaxsiy hayotda, aloqa o’rnatishda, bir so’z bilan aytganda, hayotning turli jabhalarida foydalidir.
Tanqidiy munosabatda bo’lishimdan menga qanday foyda bo’lishi mumkin?
- Muhimni ahamiyatsiz narsalardan ajratib, yaxshilab ish tutasiz.
- Siz katta ma’lumot oqimidan asosiy ma’lumotlarni tezroq va samaraliroq olishingiz mumkin bo’ladi.
- Boshqalar bilan muloqotingiz samaraliroq bo’ladi.
Tanqidiy fikrlashni rivojlantirish yo’llari qanday?
Asosiy narsalarni o’rganish vaqt talab etadi. Bu o’spirinmi yoki kattalar bo’ladimi, ahamiyati yo’q – har qanday holatda hammasi darhol amalga oshmaydi.
O’tgan voqealarni har kuni ko’rib chiqish bilan boshlang. O’zingizni tashqi tomondan kuzatib boring: nimani yaxshilash mumkin?
Hayotdagi asosiy qadriyatlaringizni aniqlang. Ularni yozing. Nima bo’lganini tahlil qiling: dastlabki va tegishli vazifalarni toping, ularni amalga oshirish rejasini tayyorlang.
Vaqtni behuda sarf qiladigan narsalardan xalos bo’ling. Kiruvchi yangiliklar, ijtimoiy tarmoqlar – bularning hech biri sizning e’tiboringizga loyiq emas.
Qaror qabul qilishdan oldin tanaffus qiling. Barcha ijobiy va salbiy tomonlarini tahlil qiling, bir qadam oldinga qarashga harakat qiling: bu qanday oqibatlarga olib keladi?
Boshqa odamlarning harakatlari va xatti-harakatlarini tahlil qiling. Ularda naqshlar bormi?
Ayniqsa, tanqidiy fikrlashni o’rganmoqchi bo’lganlar uchun biz maxsus kurs tayyorlamoqdamiz. Treningdan so’ng siz boshqalarning fikrlaridan mustaqil bo’lasiz, hissiyotlarga berilmasdan qarorlar qabul qilasiz, o’z vaqtingizni yanada oqilona boshqarish imkoniyatiga ega bo’lasiz.
Manba: blog.wikium.ru
Izzattillo Islomov
