Behruzbek Hamidov
Ko’pchiligimiz hayotimizda kamida bir marta: “Men buni ertaga qilaman” deb aytgan. Siz buni har doim qilishingiz mumkin. Bunga sustkashlik deyiladi. Biz doimo narsalarni keyinga qoldiradigan jarayon, garchi bunga sabab yo’q bo’lsa.
Kechiktirganda, biz tezda e’tiborimizni shu qadar mulohazasiz va xushmuomalalik bilan bajarilishi kerak bo’lgan ishdan uzoqlashtiramiz, hatto buni qilmaganligimiz uchun o’zimizni aybdor his qilmaymiz. Ba’zan biz buni avtomatik ravishda, hatto bilmasdan ham qilamiz. Xo’sh, qanday alomatlar ushbu hodisaning boshlanishini ko’rsatadi?
Kechiktirish belgilari
Albatta, aniq narsa – biror narsa qilish uchun so’nggi daqiqagacha kutish. Shuningdek:
- Tavakkal qilishni yoki yangi narsalarni sinab ko’rishni istamaslik (masalan, uyda qolish va odatdagidan tashqariga chiqishni yoki odatiy holatga o’tishni istamaslik).
- Noxush ishlarga duch kelganda kasal bo’lib qoling.
- Qarama-qarshiliklardan yoki qarorlardan qoching.
- Sizning baxtsizligingiz uchun boshqalarni yoki vaziyatni (uni zerikarli deb atash) ayblang.
- Katta rejalar tuzing, lekin hech qachon bajarmang.
Kechiktirish jarayoni quyidagicha davom etadi:
- Siz ma’lum bir natijaga erishmoqchisiz – muhim va mazmunli: «Men buni qilishim kerak. Men boshlashim kerak. “
- Haqiqiy va sezilgan imtiyozlarni hisobga olgan holda siz sustkashlik qilyapsiz, yoki siz hali boshlamayapsiz: “Ertaga men hech qanday ishim bo’lmaganida qilaman”.
- Siz ko’proq narsani qoldirasiz, o’zingizni tanqid qilasiz: “Men oldinroq boshlashim kerak edi.”
- Vazifa nihoyasiga yetguniga qadar siz ko’proq vaqtni keyinga qoldirasiz, odatda shoshqaloqlik bilan: “Kelinglar, shunchaki ishni tugataylik.” Yoki umuman qilinmaydi: “Men buni qila olmayman.” Keyin siz o’zingizni tanqid qilasiz. Siz o’zingizni aybdor his qilasiz va endi bunday qilmaslikka qasam ichasiz. Yoki nima bo’lganini butunlay bekor qiling.
Sabablari
Odamlar narsalarni turli sabablarga ko’ra qoldiradilar. Ammo kechiktirish odatda ko’plab asoratlarning yon mahsulotidir. Ba’zi odamlar kontsentratsiyadan mahrum. Ular o’zlarining sa’y-harakatlarini uyushtirishda qiynaladilar va ustuvor yo’nalishlariga sodiq qoladilar: ular ko’pincha unutuvchan va yo’lda qolish uchun zarur bo’lgan maxsus kuchlarni sarflaydilar. Agar ular zerikarli mashg’ulotlar va jadvallarni sinchkovlik bilan boshqarmasalar, ular ikkita muammoga duch kelishadi: dastlabki faoliyat va kechikish sababli yuzaga kelishi mumkin bo’lgan yangi asoratlar.
Ba’zi bir o’zlarini qondiradigan odamlar o’zlarining qoidalariga binoan yashashni istashlari va boshqalarning xohishlariga moslashishini kutishgani uchun tartib va jadvallarga qarshi bosh ko’tarishadi. O’zini o’ylaydigan bu guruh o’zlarining ma’rifatli shaxsiy manfaatlarini ilgari surishni keyinga qoldiradilar.
Boshqalar ular haqida nima deb o’ylashlari haqida juda ko’p tashvishlanadigan odamlar, noroziligini oldini olish uchun narsalarni keyinroqqa qoldirishlari mumkin.
Kechikishni qanday engish mumkin?
Kechiktirishni boshqa salbiy odatlar singari engib o’tish mumkin:
- Muammoni tushunib oling. Bu ustuvor yoki haqiqatan ham yaxshi sabab bo’lishi mumkin, ammo agar keyinga qoldirish doimiy ravishda sodir bo’lsa, bu haqda o’ylash mantiqan.
- Sabablarini qidiring. Bu aniq bo’lmasligi mumkin, lekin ba’zida biz vazifani boshlamaymiz, masalan, chunki bu biz uchun juda katta va qiyin bo’lib tuyuladi, biz yomon natijadan qo’rqamiz yoki jarayondan salbiy his-tuyg’ularni his qilamiz. Ko’p sabablar bo’lishi mumkin.
- Sabablariga qarab kurashning turli usullarini sinab ko’ring. Birinchidan, siz o’zingizni aybdor his qilishni to’xtatishingiz kerak. Keyin konsentratsiyani yaxshilash uchun turli xil usullarni sinab ko’rishingiz mumkin, masalan, Pomodoro.
Manba: blog.wikium.ru
Izzattillo Islomov
