Behruzbek Hamidov
Miyangiz bilan to’g’ri ishlash sizning eng qiyin maqsadlaringiz buzilishining oldini olishga yordam beradi. Tadqiqotlar shuni isbotladiki, miya barcha fikrlarimiz va istaklarimizni boshqaradi. MRI apparati yordamida miyadagi innervatsiya ongli javobdan 7 soniyadan oshib ketishi aniqlandi. Shuning uchun, biz qaror qabul qilishimizdan oldin, miyamiz allaqachon tegishli farmon chiqardi. Inson hayotini osonlashtirish uchun miya energiyani tejash printsipi asosida ishlaydi. Va dopamin gormoni va neyrotransmitteri uni ishlashga majbur qiladi. Bu miya uchun o’ziga xos mukofotdir, uning yordamida maqsadlarga erishish uchun motivatsiya ham shakllanadi.
Dopaminni nima uchun va qanday ishlatish kerak
Dopamin – bu baxtning gormoni bo’lib, kun davomida ishlab chiqariladi. U kichik dozalarda va faqat ijobiy his-tuyg’ularni boshdan kechirganimizda qo’llaniladi. Dopamin melatonin (uyqu gormoni) antagonisti hisoblanadi. Agar kun davomida harakatsiz bo’lsak, dopamin ishlatmasdik. Shu sababli, tanadagi baxt gormoni ko’pligi tufayli uyqu muammolari paydo bo’lishi mumkin. Shunday qilib, dofamin melatonin ishlab chiqarishga xalaqit beradi va natijada uni chiqarishga ehtiyoj paydo bo’ladi. Dopaminni ishlatish uchun odam nimadir zavqlantirishi kerak. Eng keng tarqalgan variantlar orasida:
- jinsiy aloqalar;
- mazali taomlar;
- spirtli ichimliklarni iste’mol qilish;
- aksion filmlarni tomosha qilish
- o’yin-kulgi joylariga tashrif buyurish.
Yangi odatlarni mustahkamlash uchun energiya
Miyani mukofotlash tizimi biz yangi bir narsa qilishni boshlaganimizda dopaminni chiqarmaydi. Axir, yangi mashg’ulotlar ijobiy sub’ektiv tajriba bilan bog’liq emas, shuning uchun odam darhol ularni va shunga mos ravishda dopaminni zavqlanishni boshlamaydi. “Rag’batlantirishsiz” miya faol harakatlar uchun energiya etkazib berishni to’xtatadi va bir muncha vaqt o’tgach, biz boshlangan ishlarga qiziqishni yo’qotamiz. Shu sababli, biz sport, dietadan voz kechamiz, to’g’ri turmush tarziga intilamiz.
Shuning uchun ham maqsadlar qo’yishni va ularga erishishni o’rganish kerak. Biz to’g’ridan-to’g’ri miyamizga ta’sir qila olmaymiz, ammo bizning miyamizga yangi innervatsiya zanjirlarini shakllantirish uchun sharoit yaratish bizning kuchimizda. Boshqacha qilib aytganda, biz yangi odatlarni o’zlashtirish uchun sharoit yaratib berishimiz kerak.
Mexanizm juda oddiy bo’lib tuyulishi mumkin, ammo faqat inson fiziologiyasi qanday ishlashini tushunmaydiganlar uchun.
O’zingizga yoqadigan ish bilan shug’ullaning.
Birinchidan, nima uchun eng ko’p zavq olishingizni aniqlashingiz kerak. Bu sizning mukofotingiz bo’ladi va sizning miyangiz mukofotlar orqali ishlashga qodir.
Ko’pchilik qutulish mumkin bo’lgan narsani tanlaydi: shokolad, muzqaymoq, qahva. Ba’zilar uchun dopamin manbai xarid qilish yoki jinsiy aloqa bo’ladi. Tanlov mutlaqo individualdir va sizga munosib mukofotni o’zingiz topishingiz kerak. Ammo diqqat bilan qarasangiz, algoritm quyidagicha ko’rinadi:
- biz hayotimizda aniq nimani amalga oshirishni xohlayotganimizni aniqlaymiz;
- bizning maqsadimiz yo’nalishi bo’yicha harakat qilish;
- muvaffaqiyat uchun o’zimizni mukofotlash.
Jarayon taxminan bir oy davom etadi. Algoritm ko’rinadigan darajada sodda emas. Misol uchun, agar sizning maqsadingiz vazn yo’qotish bo’lsa va siz mukofot sifatida shokoladni tanlasangiz, unda kaloriyalarni hisoblash muhimligini tushunishingiz kerak. Agar siz tirishqoqlik va qat’iyatni qo’llasangiz, hamma narsa amalga oshadi.
Manba:Blog.wikium.ru
Izzattillo Islomov
